گذشته ی رازآمیز

داستانِ این رمانِ بلند و جالب و بی‌تعلیق که در اندرون و پیرامونِ شهرکی دانشگاهی در وِرمانت می‌گذرد حولِ محورِ قتلی می‌گردد که گروهی بسیار صمیمی از دانشجویانِ مطالعاتِ یونان و روم مرتکب می‌شوند. پنج‌شش دوستِ کناره‌جو و تک‌رو تحتِ تأثیرِ تعالیمِ استادِ پرجذبه‌شان تصمیم می‌گیرند آیینِ دیونوزوسی را درعمل اجرا کنند. طیِ اجرای این آیین، کشاورزی به‌تصادف سرِ راهشان قرار می‌گیرد و آن‌ها می‌کُشندش. کسی این مرگ را قتل نمی‌داند، ولی بانی، یکی از اعضای گروه، چنین می‌نماید که دارد زیرِ بارِ این راز کمر خم می‌کند و این موقعیتش را در گروه به خطر می‌اندازد. راویِ داستان، ریچارد، که اهلِ کالیفرنیاست کوششِ این دوستان را که خودش نیز عضوِ گروهشان است روایت می‌کند که سعی دارند بر جرایمِ خود سرپوش بگذارند. ولی این روایت روایتِ پرآب‌وتابِ پشیمانی و عذابِ‌وجدان و رازداری نیست؛ روایتِ سرنخ‌ها و شگفتی‌هاست در کالجی که انگار به جنونِ برخی ساکنانش دامن می‌زند. دلیلش هرچه باشد، تک‌افتادگی، بدذاتی یا ملال، ساکنانِ این شهرکِ دانشگاهی زودباورتر و تحریک‌پذیرتر از آنی‌اند که عموما از دانشگاهیان انتظار داریم، و این فضای تنگِ آماده‌ی انفجار آبستنِ پیچیدگی‌های عاطفی است. دانا تارت در این اوّلین رمانش، هروقت پای وصفِ رویاروییِ انسان‌ها (در قتل، در هم‌آمیزی، در هراس) وسط می‌آید، رو به ابهام می‌آورد، ولی در نوشتن از اوهامِ خوابگاهی و برنامه‌های تلویزیونی که مجرمان می‌کوشند با آن‌ها سرنوشت را که پاورچین‌پاورچین نزدیک می‌شود نادیده بگیرند قلمی کاملا روشن دارد. با اشاره به قتل‌هایشان، تارت کاری می‌کند که ما از این جوانان پیوسته در هراس باشیم و درعین‌حال از ما دعوت می‌کند که از تماشای رفتارهای خاص و سلیقه‌های غریبِ این گروه هم لذّتی ببریم. داستان از جهاتی چند حال‌وهوای دهه‌ی هشتادِ میلادی را دارد و کاوشی است ژرف و تماشایی در پیچ‌وخم‌های وجدانِ آدمی و سردرگمی‌های اخلاقیِ او.