تاملی بر اندیشه پیشرفت (تاریخ ساخت معنای توسعه در غرب)

کتاب تاملی بر اندیشه پیشرفت (تاریخ ساخت معنای توسعه در غرب) همان‌گونه که از نامش پیداست کتابی درباره‌ی توسعه و پیشرفت است. این کتاب از منظری تطبیقی اما متفاوت از دیگر آثار به پدیده‌ی توسعه می‌نگرد. عبدالرسول دیوسالار نویسنده، پژوهشگر عرصه‌ی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه این اثر را به رشته‌ی تحریر در آورده است.

نویسنده در مقدمه‌ی کتاب به مخاطبان اعلام می‌کند که کتاب مذکور رویکردی معناکاوانه دارد، شیوه‌ای تفهیمی را در پیش می‌گیرد و تلاش خواهد کرد معنای توسعه را از طریق مطالعه‌ی تبارها و ریشه‌های مفهومی و به‌طور مشخص از طریق تبارشناسی آن تبین کند و به همین سبب ماهیتی تاریخی می‌یابد.

بحران معنا در فهم ایرانی توسعه‌ی مسأله‌ای جدی است. بخشی از این بحران ناشی از بی‌توجهی به تاریخ تحول معنای توسعه به‌ویژه درک دقیق اندیشه‌ی پیشرفت است. در پی غلبه‌ی نظریات، الگوها و مدل‌های توسعه در فضای فکر ایران، اهمیت اندیشه‌های سازنده‌ی معنای توسعه‌ کمرنگ شده است. این پرسشی اساسی است که توسعه در پی گذار از چه تحولات معنایی و در بستر چه اندیشه‌هایی معنای امروزین خود را یافته است. کتابی که در دست دارید با پاسخ بدین پرسش، نشان می‌دهد که چگونه توسعه از درون ایده‌ی پیشرفت زاده شد و به‌این‌ترتیب درک توسعه به مفهوم قرن بیست‌ویکمی آن شکل گرفت.
این کتاب در چهار بخش و هشت فصل گردآوری شده است. در بخش نخست نویسنده به بیان مسئله و روش پژوهش خود می‌پردازد. در بخش دوم فصل سوم به مبدا یا نقطه‌ی صفر مراجعه می‌کند و معنای توسعه را در یونان باستان جست‌وجو می‌کند. او سپس در دو فصل بعد به سیر تحول تاریخی معنای پیشرفت و سپس ظرفیت ایدئولوژیک و کارکرد استعماری آن می‌پردازد. در فصل ششم و هفتم بررسی اندیشه‌ی توسعه را از منظری تطبیقی در دنیای مدرن و تاریخ معاصر وا می‌کاود. در نهایت در فصل هشتم نتیجه‌گیری خود را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.