عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
مدل چین/ شایستهسالاری سیاسی و محدودیتهای دموکراسی
کتاب «مدل چین»، نوشتهی دنیل ای. بل، به همت نشر علم به چاپ رسیده است. این کتاب دربارهی مدل سیاسی چین است و اینکه چگونه ساخت مدل رهبری در یک نظام شایستهسالار، به رشد و توسعهی اقتصادی در این کشور کمک کرده است. خواندن این کتاب میتواند به سیاستگذاران و علاقهمندان به شباهت و بهرهگیری از مدل چینی در ساخت سیاستهای توسعه در ایران کمک کند. این کتاب از طریق یک چشمانداز تاریخی_فلسفی به ادراک ما از نقش رهبری و شایستهسالاری چینی و نقش آن در توسعهی اقتصادی در چین کمک میکند. نظام شایستهسالاری سیاسی، در چین که برآمده از تاریخ چند هزار سالهی این کشور است، نقش مهم ساختار رهبری را در توسعهی این کشور پررنگ میکند. شایستهسالاری سیاسی تاریخ طولانی در کشورهای شرق آسیا دارد، اما مدل شایستهسالاری چینی حزب کمونیست چین با ساختار انعطافپذیر در یک کشور پهناور، توانسته این کشور بزرگ را به یکی از قدرتهای برتر دنیا در حوزههای مختلف اقتصادی و سیاسی تبدیل کند.
اهمیت فهم شایستهسالاری سیاسی در سطوح بالای حاکمیت و جلوگیری از فساد از جمله درسهای مهم این کتاب است. کتاب با ذکر نمونههای فساد در چین و سیاستهای ضد فساد حکومت چین و حزب کمونیست، مزایا و معایب اینگونه سیاستها را از چشمانداز شایستهسالاری سیاسی به بحث میگذارد. این کتاب مدل اقتصادی چین را ستایش نمیکند، بلکه مدل سیاسی تصمیمگیری و رهبری در نظام حکمرانی و ساختار نخبگانی این کشور را ستایش میکند و به ضعفها و نقاط قوت آن میپردازد. با توجه به علاقهی نویسنده به حوزهی فلسفهی سیاسی، وی از نظریات فلاسفهی نخبهگرای کلاسیک از جمله افلاطون، هگل، کانت، هایک، جان استوارت میل و همچنین برخی از فیلسوفان سیاسی معاصر چینی و آسیایی بهره فراوانی میگیرد.
این کتاب بههیچعنوان قصد ساخت یک چشمانداز آرمانی نسبت به چین را ندارد و نمیخواهد از چین و مدل سیاسی غیردموکراتیک آن الگویی آرمانی بسازد. نویسنده بارها به این مسئله تأکید کرده است. چین امروز یک کشور بزرگ با مشکلات خاص خودش است؛ اما مکانیزمهای سیاسی و نظام تصمیمگیری در این کشور بزرگ توانسته است یک کشور پهناور و پرجمعیت را با انواع مشکلات مختلف به صدر پلههای توسعه در دنیا رهنمون کند، به نوعی که امروز این کشور در اکثر حوزهها رقیب جدی ایالات متحده بهعنوان ابرقدرت هژمون دنیاست. نکتهی اساسی که این کتاب بر آن تأکید میکند این است که نظام تصمیمگیری در چین امروز بهخصوص در سطوح بالای دولت و حزب کمونیست چین، دموکراتیک نیست و این انگاره مورد اجماع همهی پژوهشگران قرار دارد، اما عدم حضور دموکراسی در چین، باعث نارضایتی مردم نشده، چرا که کارآمدی و نظام شایستهسالارانهی سیاسی با یک سیستم ارزیابی سفت و سخت توانسته است جایگزین دموکراسی شود. چین حداقل در سطوح بالا دموکراتیک نیست و هزینهها و فسادهای دموکراسی را ندارد و ادعای آن را نیز ندارد، اما جایگزین دموکراسی، سرکوب سیاسی خالی حکومت نیست، بلکه نظام سیاسی چین بر مبنای تاریخ چند هزارسالهی این کشور و سنتهای کنفوسیوسی توانسته است کارآمدی را جایگزین دموکراسی کند و متعاقباً کسب رضایت حداقلی شهروندان و فراهم آوردن یک زندگی نرمال برای مردم این کشور از جمله دستاوردهای این نظام شایستهسالارانه بوده است. رسیدن به سطوح بالای حکومت و وارد کادر رهبری یا مسئولیت دولتی شدن در چین فرآیندهای خاصی دارد که برآمده از یک سیستم نخبگانی سخت و بهروز شده است و شایستهسالاری سیاسی مرکز فرهنگ سیاسی چین امروز است و این میتواند به مشروعیت نظام سیاسی و کمبود فرآیندهای دموکراتیک کمک کند و جایگزین آن شود.
نویسندهی این کتاب نه چینی بلکه غربی است. زمانی که این کتاب برای اولینبار در سال ۲۰۱۵ توسط انتشارات دانشگاه پرینستون چاپ شد، تعداد زیادی از منتقدان امریکایی و مخالفان و اپوزیسیون چینی، نویسندهی کتاب را مالهکش دولت چین نامیدند. چرا که مباحث این کتاب برخلاف جریان اصلی، دانشگاهی دربارهی چین بود و این کشور را از زوایای دیگری تحلیل میکرد. نویسندهی کتاب سالها در کشورهای شرق آسیا و چین زندگی کرده و همسری چینی داشته و هماکنون نیز ساکن چین است و در محافل آکادمیک معاصر یکی از چینشناسان مطرح غربی است.
قسمتی از کتاب مدل چین:
متفکر حقوقدان چینی، هان فی، استدلال میکرد که رهبران سیاسی باید مانند جامعهستیزان منطقی عمل کنند. وی کتاب سیاسی «راهنمای حاکمان تشنهی قدرت» را نوشت و استدلال کرد قدرت دولت میتواند با استفاده از قوانین و مجازاتهای سختگیرانه تقویت شود. هدف او چیزی جز کنترل کامل دولت بر امور نبود و بارها و بارها بر این مورد تأکید کرده بود که ملاحظات اخلاقی نباید مانع کار دولت باشد. پادشاه بیرحم شین در سال ۲۴۶ قبل از میلاد به سلطنت رسید و از توصیه هان فی برای تسخیر و حکومت بر تمام چین به عنوان اولین امپراطور سلسلهی شین استفاده کرد. این سلسله کوتاهمدت که اولین امپراطوری بیرحم این کشور نیز نام گرفت به دلیل قانونگرایی بیش از اندازه، بزرگنمایی کارها و همچنین بیرحمی مفرط، در تاریخ چین شهرت بدی پیدا کرده است. کمتر از یک قرن بعد، امپراطوری سلسله هان (امپراطور وو، بین سالهای ۸۷ تا ۱۴۱ قبل از میلاد) رسماً از کنفوسیوسگرایی حمایت کرد و فلسفه سیاسی حاکم براساس کنفوسیوسگرایی را تأیید کرد آن را به اصلیترین سنت سیاسی تاریخ امپراطوری در چین تبدیل کرد.
مدل چین را آرش بیدالله خانی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۵۶۷ صفحهی رقعی با جلد نرم چاپ و با قیمت ۲۲۵ هزار تومان عرضه شده است.