عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
طرح و نقشه برای شادکامی/ جست‌وجوی خوشی و هدفمندی در زندگی روزمره
کتاب «طرح و نقشه برای شادکامی»، نوشته‌ی پل دولان، به همت نشر ترجمان به چاپ رسیده است. در مطالعه‌ی شادکامی دو بحث محوری وجود دارد؛ اولی تمایز ارسطویی بین دو نوع نگاه به زندگیِ خوب است: زندگی سرشار از خوشی، خرسندی و سایر احساسات مثبت، و زندگی سرشار از هدف و معنا. ترجیح یکی از این‌ها به دیگری مشکلات خاص خودش را دارد. ترجیح خوشی به معنا باعث می‌شود به شما برچسب لذت‌گرایی بزنند که قطعاً تعریف و تمجید نیست. از سوی دیگر، اگر علناً بگویید که خوشی هیچ فایده‌ای ندارد و فقط فضیلت و معنا اهمیت دارد، آنگاه حق دارند که بگویند آدم ضدحالی هستید. شادکامی را چطور تعریف کنیم که انگ لذت‌گرایی و ضدحال بودن نخوریم؟ دومین بحث مهمی که درباره‌ی شادکامی وجود دارد نحوه‌ی سنجش آن است. آیا باید، فارغ از اینکه فرد بیشتر عمرش خوشبخت بوده یا بدبخت، احساساتش را در طول مسیر زندگی‌اش مطالعه کنیم؟ یا از آدم‌ها بخواهیم لحظه‌ای درنگ کنند و بعد به ما بگویند که آیا از زندگی‌شان راضی هستند یا خیر؟
این دو بحث ظاهراً به یکدیگر ربط دارند. طبیعی به نظر می‌رسد که با بررسی اینکه افراد معنایی برای زندگی می‌یابند یا نه رضایت از زندگی را اندازه بگیریم و با سنجش تجربه‌های روزانه‌شان میزان احساس شادکامی‌شان را تعیین کنیم.
دولان عمدتاً به تجربه‌های آدم‌ها در زندگی علاقه دارد، نه به ارزشیابی‌هایشان درباره‌ی زندگی. حرفِ تازه‌اش این است که باید «معناداری» و «بی‌معنایی» زندگی را به‌مثابه تجربه در نظر گرفت، نه قضاوت. او معتقد است که فعالیت‌ها از نظر تجربه‌ی ذهنیِ هدفمندی با هم فرق دارند: داوطلب شدن برای کارهای عام‌المنفعه تداعی‌گرِ حس هدفمندی است، اما چنین حسی در موج‌سواری دیده نمی‌شود.
حرف دولان این است که خوشی و هدفمندی دو رکن سازنده‌ی شادکامی هستند. چنین حرفی جسورانه و بی‌سابقه است.
با فهرست کردن واقعیت‌هایی درباره‌ی شادکامی نمی‌توان به سؤال «شادکامی چیست؟» پاسخ داد. این سؤال به دنبال بهترین کاربرد کلمه‌ی شادکامی است: وقتی آدم‌ها از شادکامی حرف می‌زنند، منظورشان چیست؟ هیچ جوابی نمی‌تواند کاملاً رضایت‌بخش باشد، چرا که آدم‌ها هنگام استفاده از کلمه‌ی شادکامی معمولاً نظر یکسانی ندارند. اصل خوشی هدفمندی که دولان در این کتاب مطرح می‌کند یک سروگردن بالاتر از بقیه‌ی تعاریفِ شادکامی است.
دولان ذاتاً آدم خوش‌بینی است و تا پیش از اینکه متخصص نامدار بهروزی ذهنی شود، موانع زیادی را از سر راه برداشته است. آن خوش‌بینی در صفحه به صفحه‌ی این کتاب موج می‌زند.
قسمتی از کتاب طرح و نقشه‌ای برای شادکامی:
بسیاری از اقتصاددانان و فیلسوفان می‌گویند که دستیابیِ هرچه بیشتر به خواسته‌ها تنها چیزی است که در زندگی اهمیت دارد. به همین دلیل است که آن همه درباره‌ی درآمد حرف می‌زنند:
اگر سایر شرایط برابر باشد، پولِ بیشتر به این معناست که می‌توانید چیزهای دلخواهتان را بیشتر بخرید. درآمد فی‌نفسه باعث بهبود وضع شما نمی‌شود، بلکه افزایش حق انتخاب باعث بهبود وضعتان می‌شود و این‌طوری می‌توانید تمایلات خود را بیش از گذشته تأمین کنید. می‌توانید تصمیم بگیرید که اجناس بیشتری بخرید، یا کمتر کار کنید یا شاید هم هر دو تصمیم را بگیرید.
اما مگر غیر از این است که اموال بیشتر یا وقت بیشتر را برای افزایش شادکامی می‌خواهید؟ اگر چیزی هیچ نقشی در شادکامی خودتان یا کسانی که برایتان مهم‌اند (اعم از آشنایان و بیگانگان) نداشته باشد، به هیچ دردی نمی‌خورد.
اجازه دهید مثالی بزنم تا قضیه روشن شود؛ من عاشق مطالعه هستم و خروارها مقاله‌ی دانشگاهی و کتاب علمی می‌خوانم؛ اما خیلی‌ها سال‌های متمادی به من گفته‌اند که باید رمان هم بخوانم. هرگز در زندگی‌ام رمان نخوانده‌ام (مگر اینکه داستان موش و آدم‌ها در دوران مدرسه را رمان حساب کنید. قرار بود رمان شهردار کستربریج را هم بخوانیم، اما دیده‌اید چقدر قطور است!) فرض کنیم که من حرف این آدم‌ها را جدی می‌گیرم و ذائقه‌ی ادبی پیدا می‌کنم و بعد برای مطالعه‌ی سایر داستان‌ها وقت می‌گذارم. حالا ترجیح جدیدی در من شکل گرفته و به آن جامه‌ی عمل هم پوشانده‌ام. برای اقتصاددان‌ها و فیلسوف‌ها، همین کافی است تا بگویند وضعم بهتر شده است، به‌ویژه که احتمالش زیاد است رمان‌خوانی را ترجیح ارزشمندی بدانند.
چه می‌شود اگر رمان‌خوانی اصلاً باعث شادکامی‌ام نشود؟ شکل دادن ترجیح جدیدی که حالا به آن جامه‌ی عمل پوشانده شده فی‌نفسه اهمیت ندارد. ترجیح جدید به شرطی وضعم را بهتر می‌کند که شادکامی خودم یا عزیزانم را هم نسبت به گذشته افزایش دهد. من درباره‌ی قدر و منزلت چیزها (مثلاً شغل، همسر، خانه، کتاب) ادعای بزرگی ندارم؛ فقط حرفم درباره‌ی تأثیر آن‌ها بر شادکامی است. هر چیزی به جز شادکامی به توجیه نیاز دارد: روشن است که شادکامی اهمیت دارد.
طرح و نقشه‌ای برای شادکامی را بهنام شهائی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۲۲۹ صفحه‌ی رقعی با جلد نرم و قیمت ۱۰۰ هزار تومان چاپ و روانه‌ی کتابفروشی‌ها شده است.
خرید کتاب طرح و نقشه‌ای برای شادکامی