سرزمین جاوید (4جلدی)

من در همدان فهمیدم یکی از علل بزرگ عدم‌رضایت آنهایی که تحت سلطنت مادها به سر می‌بردند، این است که سلاطین ماد دین خود را بر اقوامی که تحت‌سلطه آنها به‌سر می‌بردند، تحمیل می‌کردند و عقیده داشتند هرکس در حیطه سلطنت ماد زندگی می‌کند، باید متدین به دین پادشاه ماد باشد. من متوجه شده بودم که این موضوع دائم اقوامی را که تحت‌سلطه پادشاهان ماد زندگی می‌کنند ناراضی می‌کند و آنها آماده‌اند از هر فرصتی برای طغیان استفاده کنند و خود را از تسلط پادشاهان ماد آزاد کنند. من بعد از اینکه به سلطنت رسیدم، متوجه شدم که در ادیان گوناگون مبداء یکی است و همه اقوام دنیا یک چیز را می‌پرستند؛ فقط الفاظ و وسایل رسیدن به مبداء بین آنها فرق می‌کند. من چون فهمیدم که در همه ادیان مبداء یکی است، متوجه شدم که مخالفت کردن با دین اقوامی که دین آنها غیر از دین من است، لجاجت و دور از صلاح سلطنت است. من متوجه شدم اگر اقوام را آزاد بگذارم تا دین خود را بپرستند و همان‌طور که به دین خود احترام می‌گذارم به دین آنها احترام بگذارم، یکی از علل بزرگ عدم رضایت‌ها و شورش‌ها از بین خواهد رفت. بعضی از موبدان دین من روش مرا نمی‌پسندیدند و مرا نکوهش می‌کردند که چرا به ادیان اقوام دیگر احترام می‌گذارم. ولی من چون می‌دانستم عملم مقرون به صلاح است، به ایراد آنها اعتنا نکردم و به آنها گفتم صلاح سلطنت غیر از صلاح موبدان است. نتیجه عمل نشان داد من درست فهمیده بودم، زیرا از روزی که من اقوام را آزاد گذاشتم که دین خود را بپرستند و به آنها ثابت کردم به دینشان احترام می گذارم، هرگز در کشور وسیع من اتفاق نیفتاد که شورش و طغیانی بروز کند که ناشی از دیانت باشد.