فلسفه تاریخ هنر

این کتاب درباره شناخت روش‌هاى تاریخ هنر و بررسى مسائل مربوط به تفکر تاریخى به رشته تحریر درآمده است؛ و پژوهشى است در خصوص آنچه تاریخ علمى هنر مى‌تواند انجام دهد، درباره امکانات و محدودیت‌هاى آن. این کتاب حاوى اندیشه‌هایى فلسفى درباره تاریخ است، ولى اشاره‌اى به فلسفه تاریخ به معناى طرح نظرى تاریخ جهان، یا منطق فرآیند تاریخى و حتى پیش‌گویى تاریخى ندارد؛ در اینجا کوششى براى استنباط فرآیند تاریخ از اندیشه‌اى والا یا گنجاندن همه رخدادهاى گذشته و آینده در یک قالب واحد به عمل نمى‌آید. از این لحاظ، به اصول راهنماى نویسنده در نگارش کتاب تاریخ اجتماعى هنر (1951) وفادار است. لیکن، دیدگاه و شکل تشریح موضوع، از پایه با کتاب یادشده متفاوت خواهد بود. در آن کتاب، مولف روش توصیفى را براى خود برگزیده و هدفش این بود که پیش‌پنداشت‌هاى نظرى و قوانینى را که گمان مى‌کرد کشف کرده‌به‌طور کامل تابع توصیف و تفسیر پدیده‌هاى تاریخى گرداند. در آنجا وظیفه برگزیدن و انتقاد کردن از مقوله‌هایى که مبناى ادامه تفسیر بودند به خواننده کتاب واگذار شده بود. نویسنده عمدا از نوشتن پیشگفتارى به‌منظور توضیح مستقیم درباره هدف‌ها و روش کارش خوددارى کرده است. در یک معنا، کتاب کنونى مى‌خواهد جاى آن پیشگفتار نانوشته را بگیرد. او در اینجا پیش‌پنداشت‌هاى فلسفى مفهوم تاریخ هنر را از دیدگاه خودش، روشن و کامل مطرح کرده و از مدارک تاریخى فقط براى نمایاندن مفاهیم بنیادى از نوع روشمند سود جسته‌ است. این بار، خواننده مى‌تواند در پرتو تجربه‌هاى شخصى‌اش در زمینه هنر و با یارى گرفتن از نگرش تاریخى خویشتن، این نظریه‌ها را محک بزند. هر جا عدم‌توافقى احساس کند، ممکن است نویسنده یا خواننده در خطا بوده باشند؛ نویسنده، درصورتى‌که واقعیات مشخص تاریخى را که موضوع کارش هستند از نظر انداخته باشد، و خواننده درصورتى‌که نتوانسته باشد از عهده تجرید لازم براى هر پژوهش روشمند برآید.