فراتر از آموخته ها

وقتی در موضع خود جدی و راسخ می‌شویم صرفا با تعصب و عصبانیت از دانسته‌ها دفاع می‌کنیم، دفاع از محتویات انبار دانسته‌ها. فاصله و ناهمخوانی اضطراب ایجاد کرده و ما برای حذف فاصله و ایجاد سازگاری به عامل بیرونی حمله می‌کنیم، این یعنی خشم و عصبانیت. با حمله به دیگری می‌خواهیم نظر خود را تحمیل کنیم و با دریافت تأیید، آرام می‌شویم. زیرا عامل بیرونی‌ای که باعث شده بود ناهمخوانی و ناسازگاری بروز کند و موجب نگرانی ما بشود، دیگر وجود ندارد. ممکن است به جای حمله گوشه‌نشین شویم. از تعامل با واقعیات جاری در زندگی روزمره و درک الزامات رسیدن به خواسته‌هایمان ناتوانیم. اینبار به جای حمله به عامل بیرونی از روبرو شدن با آن پرهیز می‌کنیم و به این ترتیب از بروز فاصله و ناهمخوانی که عامل ترس و اضطراب است جلوگیری می‌کنیم. یعنی این بار انرژی هیجانی حاصل از ترسِ ناشی از وجود فاصله، توسط ترس ناشی از عواقب حمله سرکوب می‌شود و ما خشم را در خود می‌ریزیم یا به عبارت دیگر فرو می‌خوریم.