رها و ناهشیار می نویسم (هنر جستارنویسی)

ببخشید اگر حرفم بیش از حد بدیهی است، اما حواس‌تان باشد که خاطره‌پردازی هم نوعی کتاب است، یعنی دست‌کم پنجاه‌هزار کلمه. خاطره‌پردازی قصه‌ای به اندازه‌ی یک کتاب است که می‌گوید چه مشتاقانه چیزی را می‌خواسته‌اید، چگونه برای رسیدن به خواسته‌تان به هر دری زده‌اید و در مسیر این تلاش چه چیزی درباره‌ی خودتان کشف کرده‌اید. خاطره‌پردازی قصه‌ای است درباره‌ی رخداد، رابطه یا مضمونی خاص و معمولا در مقایسه با کتاب‌های خاطرات بازه‌ی زمانی کوتاه‌تری را روایت می‌کند. کتاب‌های خاطرات گلچینی از قصه‌ها و حکایت‌های نه چندان مرتبطی‌اند که در طول عمر نویسنده رخ داده‌اند؛ کتاب‌هایی که نویسندگان‌شان معمولا از مشاهیر یا ستاره‌ها هستند و مردم، حین آفتاب گرفتن کنار استخر، خودشان را با آن سرگرم می‌کنند. مثلا بحث دوچرخه نیست، کتابی که لنس آرمسترانگ درباره‌ی نبردش با سرطان -و نه درباره‌ی اتفاق‌های مختلف تمام عمرش- نوشته، خاطره‌پردازی است نه خاطرات. بر خلاف خاطره‌پردازی و خاطرات، زندگی‌نامه یعنی قصه‌ی کامل یک زندگی. کسی زندگی نامه‌ی شما را نمی‌نویسد، مگر این که مشهور باشید.

آیا ایده‌ی شما خوب است؟

شاید همین حالا هم چیزی در ذهن‌تان باشد که بخواهید درباره‌اش بنویسید. مثلا این که معشوقه‌ی شوهرتان به شما شلیک کرده، ایستگاه رادیویی غیرمجاز خودتان را راه انداخته‌اید یا این که از زندگی در نازونعمت و معاشرت با پولدارها دست کشیده‌اید و راهبه شده‌اید. یا مثلا وانتی که درست پارک نشده بود در سرازیری خیابان به حرکت افتاده و شوهرتان را که درست کنارتان ایستاده بوده به هوا پرتاب کرده. یا شاید بعد از یک رابطه‌ی عاشقانه‌ی بدفرجام سعی کرده‌اید خودتان را بکشید. اما آیا این ایده به درد می‌خورد و می‌ارزد که برای نوشتنش زحمت بکشید و مهارت‌هایی تازه یاد بگیرید؟