جان و جانان

«جان و جانان» از تجربه‌ی دشوار کهنه‌سربازی می‌گوید که در عرصه‌ی خون‌بار پیکار با زندگی، ستیزه‌جو و سینه‌خیز رزمیده و به نهایت درماندگی و سرخوردگی رسیده است. از این نقطه‌ی به‌ظاهر پایانی، زندگی نوینی برای گری زوکاو آغاز می‌شود که لبریز از پذیرش و نرمش است. نویسنده در این سطور به ما می‌گوید که چگونه سرانجام در برابر جریان پرتکاپوی هستی، از تلاش و مقاومت بیهوده دست می‌شوید، سلاح بر زمین می‌گذارد و با بازگشت به دیار درون، راه عشق را می‌پوید. زوکاو با ظرافت به ما یادآور می‌شود که اگر راهی سفر درون نشویم، شاهد شکوفایی جان در این زندگی نخواهیم بود و ناگزیر این بار نیز با کوله‌باری سنگین از خشم، حسد، کین‌توزی و ناسپاسی «مدرسه‌ی زمین» را ترک خواهیم گفت. او از سوی دیگر هم به ما اطمینان می‌دهد که در این مدرسه مردود شدن وجود ندارد و همه‌ی دانش‌آموزان آن راهی و کاری جز آموختن درس‌های خود - هرچند به بهای بارها گذراندن آزمون‌های دشوار و رنجبار ندارند. در «جان و جانان» هیچ حکمی برای چگونگی شست‌وشوی جان در چشمه‌سار زندگی صادر نمی‌شود و نویسنده به‌زیبایی شرح می‌دهد که هرکس در این زلال به یاری عشق و خرد و به فراخور حال، پالوده خواهد شد و در نهایت، قطره به دریا خواهد پیوست.
برایان ال. وایس، نویسنده‌ی «زندگی‌های بسیار، استادان بسیار» این کتاب را سفری حساس، دلیرانه و گیرا به سوی خرد می‌خواند و دیپاک چوپرا نویسنده‌ی «بودا: داستان روشن‌بینی» آن را رهنمودی به‌سوی آزادی معنوی و حقیقی می‌داند.
خواندن این کتاب به کسانی توصیه می‌شود که زیر فشار احساس گناه که در نظر آن‌ها از گذشته‌ای آلوده و شرم‌آور سرچشمه می‌گیرد، خرد شده‌اند. همچنین «جان و جانان» برای آن گروه سودمند است که در قالب شکلی از انکار، زندگی خود را هدر می‌دهند و گمان می‌کنند فقط شرکت در دوره‌های معنوی و خواندن کتاب‌هایی در این زمینه می‌تواند آن‌ها را به روشن‌بینی برساند؛ بی آنکه گامی عملی در راه تغییر چگونگی زیستن بردارند.