اثری است از عبدالعلی دستغیب به چاپ انتشارات سوره مهر. این کتاب به بررسی وضعیت رمان فارسی و در حقیقت کالبد شکافی آن می پردازد. نویسنده پیشینه تاریخی این گونه ادبی، گرایش های رمان نویسی نو، سبک نوشتاری نویسندگان گوناگون، تفاوت های شکل گرفته در این حرفه در دهه 40، تغییرات و تحولات ایجاد شده در محتوا و شخصیت ها به مرور زمان و ویژگی های برخی از رمان های مشهور کشورمان را در کتاب خود مورد بحث قرار می دهد.

این نکته روشن است راهی که نویسندگان ما پیموده و می پیمایند راهی صاف و هموار نیست. برای رسیدن به ادب اصیل بومی، کج و راست پوییدن های زیادی در کار بوده است. از سوی دیگر نمی توان به یک نوع ادب ویژه، دبستان هنری تک و مسیری واحد متکی بود. در غرب امروز هم این واقعیت دیده می شود. رومن رولان و توماس مان راهی می روند و جویس و پروست راهی دیگر و هر کدام نیز درباره گزینش خود دلایلی دارند.

پس از کلیدر و همسایه ها بعضی از نویسندگان ما به شکل دیگری به مسائل اجتماعی پرداختند. در آثار آن ها گرایش به قهرمان شکنی دیده می شود: تحولات اجتماعی اگر هم ضروری باشد نمی تواند وضع موجود را بهتر کند… گروهی جای گروهی دیگر را می گیرند و این نو آمدگان نیز به تدریج صاحب مقام و دستگاه می شوند و همان کاری را می کنند که گروه قبلی کرده اند. استالین به کاخ کرملین می رود و بر مسند تزار می نشیند و تزار جدید می شود. این موضوع، درونمایه رمان دو جلدی خانه ادریسی ها نوشته غزاله علیزاده است؛ حسرت درباره گذشته دلپذیر و فریاد و فغان کردن از دگوگونی های جدید بن مایه داستان است.