کتاب مسئله ی اسپینوزا: اثر اروین د. یالوم است با ترجمه ی بهاره نوبهار و چاپ انتشارات قطره.

اسپینوزا از فلاسفه و متفکران بزرگ تاریخ است که به دلیل قضاوت فلسفی آموزه های یهود موجب سست شدن پایه های قدرت خاخام ها در جامعه ی یهودی دوران خود شد و همین امر باعث شد از سوی جامعه ی یهود تکفیر و طرد شود، از سوی دیگر مسیحیان کتاب های او را توقیف کردند. در حقیقت او متفکری بود که جهان را تغییر داد. با این حال اطلاعات جامع و در دسترسی که بتوان با کمک آن زندگی این فیلسوف هلندی را به شکلی کامل به تصویر کشید در دسترس نیست؛ با وجود این اروین دی یالوم در کتاب پیش رو با تکیه بر اطلاعات موجود، زندگی، فلسفه و عمر کوتاه اسپینوزا را به زیبایی به تصویر کشیده و این روایت را با شرح بخشی از تاریخ نازی ها و زندگی یهود ستیزی آلمانی به نام آلفرد روزنبرگ که مغز متفکر حزب نازی بود و اسپینوزا فیلسوف مورد علاقه اش بوده همراه می کند تا اثری خواندنی و قابل اعتنا بیافریند. او ضمن به تصویر کشیدن زندگی دو شخصیت یاد شده به عنوان یک روان درمانگر شخصیت و روحیه آن دو را بازخوانی می کند.

بذار حرفم رو کامل کنم، گابریل. خیلی مهمه که کاملا متوجه شی. ممکنه روزی سرپرست خونواده بشی. بنابراین رودریگز این ادعا رو در دادگاه یهود طرح کرد، دادگاهی که خیلی از اعضاش دنبال اینن که به رودریگز سود برسونن، چون او اهدا کننده و خیر اصلی کنیسه س. به من بگو، گابریل، آیا اون دو نفر می خوان که رودریگز رو ناراحت کنن؟ تقریبا بلافاصله دادگاه حکم می کرد که خونواده ی اسپینوزا باید کل بدهی رو پرداخت کنه. و این بدهی تمام منابع مالی خونواده رو از بین می برد. حتی بدتر از اون، اون ها حکم می کردن که ارث مادری مون رو هم باید برای پرداخت بدهی رودریگز خرج کنیم. متوجه این موارد می شی، گابریل؟»

بعد از اینکه گابریل با اکراه سری به نشانه ی تایید تکان داد، اسپینوزا ادامه داد: «بنابراین، سه ماه قبل، به قانون هلند که منطقی تر بود مراجعه کردم. از طرفی نام دوآرته رودریگز هیچ تاثیری روی اون ها نداشت. قانون هلند می گه که سرپرست خونواده برای پرداخت بدهی باید بیست و پنج ساله باشه. پس چون من بیست و پنج ساله نیستم، خونواده مون در امانه. ما مجبور نیستیم بدهی پدرمون رو بپردازیم و، به علاوه، می تونیم پولی رو که مادرمون برامون گذاشته بگیریم. منظورم از ما تو و ربکا هستین- من قصد دارم کل سهمم رو به شما بدم. من خونواده ای ندارم و به پول احتیاجی ندارم.»

او ادامه داد: «و آخرین چیز، در مورد وقت شناسی. از اونجایی که تولد بیست و پنج سالگی من قبل از عروسی توئه، من باید الان وارد عمل شم.

حالا به من بگو آیا من در قبال خونواده ام مسئولیت پذیر نبوده م؟  آیا ارزشی برای آزادی قایل نیستی؟ اگه هیچ کاری نکنم، باید تا آخر عمرمون بردگی کنیم، تو این رو می خوای؟»

«من ترجیح می دم که این مسئله رو به خدا بسپارم…»