کتاب غرب زدگی اثری است از جلال آل احمد به چاپ انتشارات مصدق. نخستین جرقه های نگارش این کتاب که پیرامون یک بیماری همه گیر در کشورهای جهان سومی، یعنی غرب زدگی سخن می گوید در جلساتی از شورای هدف فرهنگ ایران در سال 1340 زده شد و در پی افت و خیزهای فراوان و ممنوعیت های چاپ و سانسورها و ممیزی ها نهایتا به چاپ رسید تا در آن از مشکلی سخن گفته شود که یک مملکت را دچار از خودبیگانگی می کند به طوری که دیگر نه شرقی است و نه غربی، و به ریشه یابی این بیماری در دل تاریخ کشورمان پرداخته شود. آل احمد با ضرباهنگی تند و شتابزده و با نگاهی آسیب شناسانه این مسئله را بیشتر از زاویه اقتصادی و اجتماعی وا می کاود.

تنها مصرف کننده ماشین ماندن و به تسلیم صرف تن به این قضای قرن بیستمی دادن، همان راهی است که تاکنون پیموده ایم. راهی که به روزگار فعلی منتهی شده است. به روزگار غرب زدگی. به روزگار دست به دهان غرب ماندن که بیایند و هرچند سال یک بار اعتباری بدهند یا کمکی، که مصنوعات شان را بخریم و ماشین ها که قراضه شد از نو. درست است که این راه آسانی است و برآورنده ی بسیاری از کاهلی ها و تنبلی ها و بی عرضگی ها و بیکارگی ها. اما اگر این راه به جایی می برد که این همه نابسامانی در کارمان نبود و این همه خطر افلاس نبود و دست کم احتیاجی به چنین قلم اندازی نبود.

اما این که به درون پیله خود بگریزیم، هیچ زنجره ای چنین نکرده است. و ما به هر صورت ملتی هستیم و در راه تحول گام می زنیم و اگر به چنین اضطرابی در ملاک های زندگی و تفکر دچاریم به علت آن است که داریم پوسته کهن را از تن می دریم. انگار مشغول خواندن اذن دخولیم. وحشت قرب ماشین است که چنین لرزه بر اندام مان افکنده. فرض کنیم که چنین نباشد و ما تعصب آمیز در بند سنن بمانیم و به وسایل ابتدایی خلقت برگردیم- چنان که اکثر روستاهامان در این حالند- آیا نه این است که به جبر و سیاست و اقتصاد و هم بستگی منافع با دیگر دسته های بشری نیمی از اراضی مملکت را در اختیار بیل و مته ی کمپانی های خارجی گذاشته ایم؟ که بیایند و بکاوند و حفر کنند و درآرند و ببرند؟ مگر تا کی می توان کنار جاده نشست و گذر کاروان را دید؟ یا کنار جوی و گذر عمر را؟ حتی ابن السعود در متن تعصب دوره ی جاهلیت خود که هنوز گردن می زند و دست می برد، تن به تحول ماشین داده است. پس راه بازگشت یا توقف هم بسته است.

اما راه سوم…