کتاب راهنمای تئوری انتخاب برای مدیریت خشم در زندگی اثر برایان لنون است به ترجمه حسن ملکیان و سعید مادح خاکسار و چاپ انتشارات سایه سخن.

کتاب پیش رو اثری کم حجم و آموزنده است که بر اساس تئوری انتخاب ویلیام گلسر (تئوری انتخاب پیرامون انتخاب ها و چرایی و چگونگی انجام آن هاست. بر اساس این تئوری ما به عنوان یک انسان برای دست یافتن به آن چه که می خواهیم تصمیم می گیریم و رفتارها و تصمیمات ما عمدی بوده و از درون ما ناشی می شوند نه از محیط پیرامون) به نگارش درآمده و تلاش دارد تا کاربردی عملی از این تئوری ارائه دهد و خواننده را یاری کند تا براساس آن توانایی مدیریت خشم در زندگی را به دست بیاورد و ضمن کسب درکی صحیح و عمیق از احساس خشم چگونگی مدیریت رفتارهای پرخاشگرانه را بیاموزد.

یکی از ویژگی های خشم سرعت وقوع آن است که البته از منطق درستی پیروی می کند. در حقیقت، معقول است که واکنش های اضطراری خاصی را جزئی از طبیعت خود بدانیم و منطقی است که این واکنش ها سریع رخ دهند؛ زیرا وضعیت اضطراری معمولا به اقدام فوری نیاز دارد. بنابراین، خشم کاملا به مقوله واکنش بسیار سریع و اضطراری وابسته است. خشم به من تعلق دارد و انتخاب من است؛ انتخاب بسیار سریع من، آن قدر سریع که احساس نمی شود یک انتخاب است.

لحظه ای حالتی را در نظر بگیرید که با خشم تفاوت زیادی دارد. فرض کنید نشسته اید و پاهایتان را روی هم انداخته اید و من از شما می پرسم چه کسی پاهای شما را روی هم انداخته است. احتمالا اعتراف می کنید که خودتان این کار را کرده اید و اقدام و انتخاب خودتان بوده است. این کار را هم بدون تامل انجام داده اید؛ مثلا نگفته اید: «حالا پاهایم را روی هم می اندازم.» احتمالا حتی انجام دادن این کار را به یاد هم نمی آورید…؛ اما خودتان این کار را کرده اید.

ما همواره در زندگی انتخاب هایی می کنیم که برخی آگاهانه و برخی نیمه آگاهانه اند و بسیاری هم فاصله بسیاری از حیطه آگاهی ما دارند. بعضی از کارهایی که قبلا به آن ها اشاره کردم، ممکن است مولفه هایی از یک منطق باشند که ما بدون آگاهی کامل از آن ها تبعیت می کنیم. این که ما بسیاری از انتخاب های روزانه خود را به طور خودکار انجام می دهیم، لزوما کاربدنی نیست و بخشی از قابلیت های روان شناختی ماست. ما با مجموعه ای از انتخاب های همیشگی و عملا خودکار، حمام می رویم، لباس می پوشیم و صبحانه می خوریم. اگر نمی توانستیم این گونه عمل کنیم و مجبور بودیم هنگام مواجهه با هر انتخابی جزئیات آن را طراحی کنیم، زندگی پیچیده می شد.

اگر خشم یک انتخاب ولو پیچیده باشد، به تغییر امیدوار می شویم. من باید بتوانم، همان طور که پاهایم را از روی هم برمی دارم و به حالت اول برمی گردانم، از حالت خشم نیز خارج شوم.