کتاب ذهن بازیگوش، بداهه در هنر، زندگی، دیزاین، اثر استفن ناخمانوویچ است با ترجمه ی فاطمه ترابی و چاپ انتشارات مشکی.

کتاب حاضر مخصوص افراد در هر زمینه حرفه ای است که می خواهند قدرت خلاقه ی خود را کشف و تقویت کنند. کتاب درصدد یافتن پاسخ به پرسش هایی از قبیل: چگونه موسیقی بداهه یا هرگونه کار خلاقه از درون ما می جوشد؟ عاشق ساز یا هنر شدن چه حسی دارد؟ و… می باشد.

بداهه پردازی طبیعی ترین و معمول ترین شکل آهنگسازی است و تا همین قرن پیش، از اجزای اصلی سنت موسیقیای مکتوب غرب بود. از این رو این اثر در پی کشف ابعاد درونی تر بداهه پردازی است و بداهه نوازی را رمز اصلی خلاقیت می داند. کتاب پیش رو حاوی 4 گفتار است که شامل: «منابع بداهه پردازی، کار اصلی، موانع و دریچه ها و ثمرات کار» می باشد.

گاهی گمان می رود در بداهه پردازی مطلقا هر کاری می شود کرد. اما برنامه ریزی آگاهانه نداشتن به این معنی نیست که کارمان تصادفی و دل بخواهی است. بداهه پردازی همیشه اصول خود را دارد، هرچند گاهی این اصول از پیش تعیین شده نیستند. کاملا به فردیت خود وفادار بودن در واقع یعنی دنبال کردن طرحی بسیار پیچیده. این نوع آزادی در تضاد با «مطلقا هر کاری کردن» است. ما همواره تابع اصول ذاتی و مزاجی خویش ایم. در مقام موجودات زنده و الگوپذیر اساسا نمی توانیم تصادفی چیزی بسازیم. حتی نمی توانیم برنامه ای به رایانه بدهیم که اعداد تصادفی تولید کند. خیلی که هنر کنیم می توانیم چنان الگوی پیچیده ای بسازیم که به ما توهم تصادفی بودن بدهد. نظم، ساختارمندی و به هم پیوستگی سامانه ذهن- بدن ما را فقط موجودی زنده و طبیعی از پس صدها میلیون سال تکامل می تواند داشته باشد. بداهه پردازی از خلئی شکل نایافته پدید نمی آید بلکه از تکامل خود به خودی سه میلیارد ساله مایه می گیرد. تمام مراحل این تکامل جایی در وجودمان رمزنگاری شده است. البته جز آن تاریخچه گسترده، منابع بیشتری در دست داریم، منابعی همچون گفت و گو با خویش، یعنی گفت و گو نه تنها با گذشته بلکه با آینده، محیط زیست و آن الوهیت درونی مان. همچنان که می نوازیم، می نویسیم، حرف می زنیم، نقاشی می کشیم یا می رقصیم کم کم منطق عمیق و ناخودآگاه وجودی مان آشکار می شود و به مواد و مصالح کارمان شکل می دهد. این الگوی عمیق و غنی همان ذات اصلی است که همچون مهری بر هرچه می کنیم و هر آن که هستیم نقش می بندد.

شخصیت افراد را در راه رفتن، رقصیدن، نشستن یا نوشتن شان می توان دید. ذهن مهارنشدنی، سرکش و اصیل بتهوون در پس خط خطی های پرنوسان و درهم بر هم نت نوشته هایش پیداست.