کتاب دین ایرانی بر پایه متن های معتبر یونانی، اثر امیل بنونیست است با ترجمه ی بهمن سرکاراتی و چاپ انتشارات آیدین.

کتاب پیش رو بازنویسی متن چهار سخنرانی است که در سال 1926 با حمایت «بنیاد راتان بی کاتراک» در دانشگاه سوربن ایراد شد. این اثر به معرفی ادیان پیش و پس از زرتشت اختصاص یافته است و درواقع اصول، اعتقادات و باورهای ایرانیان در آن روزگار و «ادیان کهن ایرانی» را مورد بررسی قرار داده است. مجموعه ی حاضر حاوی 4 گفتار است که شامل: «1-آگاهی های کلی «زمان افسانه ای زرتشت»، 2-هرودوت، 3- استرابو و 4-تئوپمپوس و پلوتارخ» می باشد. دین ایرانی به بررسی باورهای ایرانی از راه اوستا می پردازد.

اهورامزدا «دادار زمین و آسمان» همراه با «همه بغان» که در سنگ نبشته ها آمده با مجموعه ایزدانی که هرودوت از آنها سخن گفته و آنها را تحت اقتدار و برتری خدای آسمان ها قرار داده مطابقت می کند و عین عبارت داریوش درباره اهورامزدا و همه بغان در این گفتار هرودوت نیز تکرار شده است: «کوروش نخست برای زئوس و سپس برای دیگر بغان یزشن برد». باید یادآور شد که در تعصبات و دستورهای اخلاقی نیز در هر دو ماخذ عبارت های یکسانی به کار رفته است. گفتار هرودوت درباره نفرت و بیزاری ایرانیان نسبت به دروغ یادآور این پند داریوش است: «تو که روزی شاه خواهی شد از دروع بپرهیز، مردی که دروغزن است او را با شدیدترین سزاها کیفر ده.» و نیز در مورد قول هرودوت که ایرانیان به داشتن فرزندان زیاد ارزش فراوان قایل بودند و آن را نشانه ای از لطف ایزدی می پنداشتند می توان این سخت داریوش را شاهد آورد: «اگر تو مردمان را از کارهای نیک من بیاگاهانی اهورامزدا دوست تو باد و تخمه و خانمان تو افزون بواد»: اینکه این مطالب در بخش های متاخر اوستا نیز آمده است خود نشانه آن است که این گونه معتقدات از ویژگی ها و خصوصیات همیشگی و عمومی ایرانیان بوده است و چنانکه پیش از این نیز یادآور شدیم استعمال فعل دروغ-druj در سنگ نبشته ها ارزش استدلالی چندانی ندارد. از سوی دیگر یک مورد از گفتار هرودوت، که مغایر رسم های ایرانی به نظر می رسد، شایسته توجه خاص است زیرا این مورد به کرات مورد بررسی واقع شده ولی این بررسی ها همیشه از روی روش درست و مرتبط با موضوع نبوده است و آن مساله پرستشگاه هاست.

در رد گفتار هرودوت مبنی بر اینکه ایرانیان نه پرستشگاه داشته اند و نه بت و نگاره، روایت استرابو را نقل کرده اند.