مجموعه شش جلدی در مکتب قرآن اثر شهید آیت الله دکتر بهشتی است که از سوی انتشارات روزنه به چاپ رسیده است.

سرچشمه ی شکل گیری مجموعه ی حاضر میل و اهتمام دکتر بهشتی به قرآن پژوهی و تلاش برای هموار کردن راه انس با کلام وحی برای مخاطبان این کلام است که به تشکیل جلسات تفسیر قرآن منجر شد. این دوره های تفسیری در دو بازه زمانی مختلف برگزار شد؛ یکی از سال 1344 تا 1349 در مرکز اسلامی هامبورگ که در آن آیاتی از سوره های اعراف، انفال، توبه، یونس، یوسف، کهف، طه، انبیاء، حج و دهر توضیح داده شده اند و یکی بعد از بازگشت دکتر به ایران در سال 1349 به درخواست علاقه مندان به تفسیر قرآن است که سوره های حمد، بقره و آل عمران را شامل می شود.

در مجموعه ی پیش رو ابتدا روش برداشت از قرآن و مبانی تفسیر شرح داده می شود و سپس مباحث تفسیری در اختیار قرار می گیرد.

از مجموع آیات قرآن کریم درباره گروه های مختلف همسایه با سرزمین اسلام (عربستان) چنین فهمیده می شود که خدای متعال در این دستگاه پر از اسرار آفرینش، یک نظام طبیعی معمولی عادی برای گردش چرخ جهان و چرخ هستی مقرر کرده است؛ نظامی که بشر از دیرگاه گوشه هایی از آن را شناخته و در راه شناسایی قسمت های دیگرش کوشش ها کرده و می کند و در این میدان، همچنان در حال پیشرفت است. نظامی هم برای زندگی انسان مقرر کرده و خواسته است؛ نظامی که عبارت است از چند اصل عالی و جاودانی که به مقتضای آن اصول عالی و جاودانی، انسان موجودی است بهره مند از قدرت آگاهی، قدرت معرفت و استعداد شناخت و دریافت. این بشر موجودی است که باید زندگی اش را بر پایه معرفت و آگاهی، هدایت و رهبری کند.

این بحث هفته گذشته بود که به صورت فشرده عرض کردم که موجودات گوناگون این جهان، دارای حرکت و جنبش هستند؛ حرکت و جنبشی در مسیرهایی که یا قوانین طبیعت برای آن ها معین کرده، یا غریزه های معین که در آن مسیر حرکت می کنند و جنب و جوشی دارند. انسان، موجودی است برخوردار از قدرت تحرک عجیب، پرتنوع، گوناگون و با بردی بسیار وسیع. کلاغ و عقاب پرواز می کنند، اما کسی فکر نمی کرد که انسان هم بتواند پرواز کند. آن هم با چه بردی و در چه شعاعی؟ در شعاع پرواز کلاغ و کبوتر و عقاب یا با بردی وسیع و تنوع فراوان که به حساب نیاید. اما جهت حرکتش باید از برآیند خواست های هدایت شده او مشخص شود. اینکه جهت حرکت تلاش و کوشش انسان باید برآیند و معدل خواست ها و امیال هدایت شده بشر باشد، که هدایتش به شناخت او و معرفت او تکیه دارد، از امتیازات انسان است؛ امتیازی که هیچ موجود دیگر را تاکنون در این امتیاز با او سهیم نمی بینیم، مگر یک موجود نامرئی که علم از وجودش به ما خبر نداده، ولی وحی خبر داده است.