کتاب باشگاه مغز کودکان توجه و تمرکز1، اثر دکتر تارا رضاپور و دکتر حامد اختیاری است به چاپ انتشارات مهرسا.

کتاب پیش رو جلد نخست از مجموعه باشگاه مغز کودکان توجه و تمرکز است که با تمرین ها و فعالیت هایی در سطح آسان (جلد دوم مجموعه در سطح متوسط و جلد سوم در سطح دشوار طراحی شده است) به منظور فعال سازی و تقویت چهار بعد عملکرد توجه که شامل: توجه پایدار (متمرکز): ثبات پاسخ رفتاری در عملکردی طولانی و یکنواخت، توجه انتخابی: توجه بر هدف بدون در نظر گرفتن عوامل مزاحم، توجه تقسیم شده: توانایی انجام چند فعالیت به طور همزمان و توجه انعطاف پذیر: قدرت تغییر دادن مرکز توجه بین چند فعالیت، است، در هشت پله برای کودکان پنج تا هشت سال تهیه و تدوین شده است.

اثر حاضر با ارائه ی داستان هایی کوتاه و بازی های گوناگون مثل مارپیچ ها، سودوکو، بگرد و پیدا کن، یافتن تصاویر هم شکل، پیدا کردن تفاوت ها، رنگ آمیزی و… در راستای تحقق هدف یاد شده پیش می رود و از ظرفیت بالای یادگیری در دوران پیش دبستانی و سال های اول دبستان بهره می برد.

در دو دهه ی گذشته، ارتقای سطح عملکردهای مغزی به ویژه در طی سال های پیش از دبستان، موضوع مورد علاقه ی بسیاری از پژوهشگران حوزه ی مطالعات مغز بوده است. یکی از انواع این عملکردها، «توجه» است که در زبان محاوره بیشتر از آن با اصطلاحاتی مانند تمرکز، دقت و حواس جمعی یاد می شود. اما این در صورتی است که این اصطلاحات، مترداف کاملی برای توجه نبوده و میان آن ها هم پوشانی ها و تفاوت هایی وجود دارد. اگر بخواهیم توجه را به زبان ساده تعریف کنیم، می توانیم آن را مانند یک چراغ قوه برای مغز در نظر بگیریم که نور آن گاهی ثابت و گاهی متحرک است. همان طور که ما در یک اتاق تاریک، از چراغ قوه استفاده می کنیم تا بخشی از اتاق را روشن کنیم و درباره ی وسایلی که در آنجا گذاشته شده است، اطلاعات کسب کنیم، مغز هم از توجه با همین هدف استفاده می کند. مثلا هنگامی که در حال مطالعه ی کتاب هستیم، مغز نور چراغ قوه ی خود را بر روی تک تک کلمات متن کتاب می اندازد و با حرکت چشم های ما در طول خطوط متن، نور را به جلو هدایت می کند. بدین ترتیب در هر لحظه فقط تعداد کمی از کلمات زیر نور چراغ روشن می شوند و کلماتی که قبل و بعدشان قرار دارند، در سایه و تاریکی هستند که توجه ما را جلب نمی کنند. می توان تصور کرد که اگر این چراغ قوه به درستی تنظیم نباشد، نمی تواند به طور مشخص و دقیق هدف یا اهداف مورد نظر را روشن کند و یا اگر شدت نور آن کم باشد، تشخیص اطلاعات در آن بسیار سخت می شود. یکی از نتایج مطالعاتی که تاکنون در خصوص ارتقای سطح عملکرد توجه در کودکان صورت گرفته، اثربخشی انجام منسجم فعالیت هایی است که به صورت هدفمند و بر مبنای یافته های علمی طراحی شده اند. این فعالیت ها معمولا به صورت تمرینات بازی گونه ای طراحی می شوند که سعی دارند با ایجاد چالش و علاقه در کودکان و افزایش سطح برانگیختگی در آن ها، مناطقی از مغز مانند پیشانی (بخش جلوی مغز) و آهیانه (بخش بالای مغز) را فعال تر نموده و عملکرد توجه را به تدریج افزایش دهند.