کتاب آداب دیکتاتوری: کیش شخصیت در قرن بیستم اثر فرانک دیکوتر است به ترجمه مسعود یوسف حصیرچین و چاپ انتشارات گمان.

کتاب پیش رو پیرامون هشت دیکتاتور نام آشنای قرن بیستم نگارش شده و به بررسی نقش کیش شخصیت و پروپاگاندای که یکی از دو رکن و ابزار قدرت به شمار می آیند در حکمرانی این شخصیت ها تمرکز کرده است؛ این افراد گونه ای مدرن و نو از دیکتاتوری را پایه گذاری کردند، دیکتاتوری استوار بر تصویری مقدس، قابل ستایش و رمزآلود که عده ی گسترده ای از مردم را وادار می کرد خواه یا ناخواه به طرفداری و ستایش آن ها روی آورند. این گونه حاکمیت ها که تنها بر وحشت تکیه ندارند و کیش شخصیت را چاشنی حکومت خود می کنند از عمر و بقای بالاتری برخوردارند اما این که چگونه می توان دریافت از این اشتیاق و ستایشی که از سوی مردم روانه می شود چه میزان آن واقعی است مسئله ای است قابل توجه.

کتاب حاضر به چگونگی شکل گیری، رشد و بقای کیش شخصیت می پردازد و جایگاه اصلی آن را نمایان می سازد.

کیش شخصیت استالین کم کم ابعاد صنعتی به خودش گرفت. استالین نه تنها اتحاد جماهیر شوروی را آزاد، بلکه نیمی از اروپا را هم اشغال کرده بود. از لهستان در شمال تا بلغارستان در جنوب، ارتش سرخ قلمروی عظیمی را گرفت که به دولت های اقماری تبدیل شدند. رهبران آینده، معروف به «استالین های کوچک»، برای نظارت بر استعمار کشورهایشان، از مسکو راهی آنجا شدند -والتراولبریخت در آلمان شرقی، بولسواف بیروت در لهستان و ماتیاش راکوشی در مجارستان. در ابتدا این سیر به کندی طی شد، چرا که استالین دستور داده بود با احتیاط پیش بروند، اما تا سال 1947 در همه ی آن کشورها پلیس های مخفی دسته دسته دشمنان واقعی و خیالی را به زندان یا اردوگاه ها می فرستادند. همچنین کمونیست ها مدارس را ملی و سازمان های مستقل را منحل و کلیسا را تضعیف کردند. تقاضا برای پوسترها، پرتره ها، سردیس ها و تندیس های استالین سر به فلک کشید، چون رعیت های جدید موظف بودند اربابشان را که از آنها دور و در مسکو مستقر بود بپرستند، در ورشو با عنوان «دوست استوار لهستان» می پرستیدندش و در برلین شرقی با عنوان «بهترین دوست مردم ژرمن».

در خانه ها هم تندیس ها و یادبودهای شکوه استالین چندین برابر شد، اگرچه خود او به دلیل ضعف و خستگی هر روز بیش از پیش از زندگی عمومی کناره می گرفت. در تولد هفتادسالگی استالین، کیش شخصیت او به اوج خودش رسید. هنگامی که در تالار بولشوی در مسکو تولدش را جشن می گرفت، نورافکن ها مجسمه ی بزرگی از استالین را با لباس کامل نظامی نشان دادند که از بالون هایی در بالای میدان سرخ معلق بود. فردای آن روز، میلیون ها پرچم سرخ کوچک همراه با پارچه نوشته هایی به اهتزاز درآمد که پیغام یکسانی را بیان می کرد: «شکوه از آن استالین بزرگ است». مسئولین حدود دو میلیون پوستر، به اضافه ی هزاران پرتره توزیع کردند که بسیاری شان در شب می درخشیدند.