اقتباس چيست؟
” فرهنگ معين اقتباس را به معناي گرفتن و اخذ كردن معنا مي‌كند. ”
به عبارت ساده‌تر هرگاه ما مفهوم و يا ساختار يك متن يا اثر را گرفته و در قالب فرمي ديگري از آن
استفاده كنيم در حقيقت ما وارد مقوله اقتباس شده‌ايم.
مثلا از زمان كشف هنر هفتم، ادبيات همواره منبع اقتباس بسياري از آثار در طول تاريخ سينما بوده است.
كارگردانان سينما معمولا مشتاقند تا از رماني كه با استقبال خوبي روبرو بوده و يا با مطالعه‌ي آن احساس كرده‌اند كه تبديل مصالح ادبي آن به سينما و تصوير، سبب ارتباط دايره‌ي گسترده‌تري از مخاطبان با آن مي‌شود، يك فيلم اقتباسي بسازند.
اقتباس به شكل كلي بر دو گونه استوار است: اقتباس وفادارانه و اقتباس آزاد.
اقتباس وفادارانه
در اقتباس وفادارانه، كارگردان معمولا مصالح كلي اثر ادبي را به شكل جامع گرفته و آن را به زبان تصوير ترجمه مي‌كند. مثلا فيلم تس ساخته شده به سال 1979 و به كارگرداني رومن پولانسكي اقتباس تقريبا وفادارانه‌اي است از رمان درخشان تس اثر توماس هاردي، و يا رمان جنجالي پرتقال كوكي نوشته‌ي آنتوني برجس منبعي بود تا استنلي كوبريكِ بزرگ، در سال 1971 فيلم درخشان پرتقال كوكي را از آن اقتباس كنند.
اقتباس آزاد
گاه كارگردانها شيوه‌ي آزادتر و رهاتري را براي اقتباس در نظر مي‌گيرند، مثلا آكيرا كوروساوا كارگردان بزرگ ژاپني، در اقتباس خود از نمايشنامه‌ي مكبث اثر ويليام شكسپير، چندان به متن اصلي به شكل بخش به بخش، وفادار نبود اما در عين حال فيلم حاصله يعني سريرِ خون باز هم فيلمي محبوب و خواستني است.
گاهي البته نمايشنامه‌ها نيز با توجه به وجوه دراماتيك مشترك با سينما، منبع اقتباسي مهمي به شمار مي‌روند.
مثلا نمايشنامه طنز پابرهنه در پارك اثر نيل سايمون منبعي بود تا بر اساس آن در سال 1967 فيلم كمدي درجه يكي به كارگرداني جين ساكس در سينماي آمريكا ساخته شود.
اقتباس به شكل كلي داراي چنان اهميتي در تاريخ سينما است كه معمولا در جشنواره‌هاي بزرگ، يكي از جوايز اصلي را به فيلمنامه اقتباسي اختصاص مي‌دهند.
وحشی فیلمی است به کارگردانی ژان مارک ولی و محصول سال ۲۰۱۴ سینمای امریکا. در این فیلم بازیگرانی همچون ریس ویدرسپون، برایان وان هالت، گبی هافمن، کوین رانکین، لورا درن و میخیل هایشمان به نقش‌آف... ادامه مطلب
افسانه ۱۹۰۰ فیلمی است به کارگردانی جوزپه تورناتوره و محصول ۱۹۹۸ میلادی. در این فیلم بازیگرانی چون تیم راث، پروییت تیلور وینس، میلانی تیری، بیل نون، کلارنس ویلیامز سوم و پیتر وان به نقش‌آفرین... ادامه مطلب
همۀ پسران من فیلمی است به کارگردانی اروینگ ریس و محصول سال ۱۹۴۸ سینمای امریکا. در این فیلم بازیگرانی همچون ادوارد جی رابینسون، برت لنکستر، هاوارد داف، ارلن فرنسیس، هری مورگان و الیزابت فریزر... ادامه مطلب
هری پاتر و زندانی آزکابان فیلمی است به کارگردانی آلفونسو کوارون و محصول مشترک کشورهای انگلستان و ایالات متحدۀ امریکا در سال ۲۰۰۴٫ در این فیلم بازیگرانی همچون دنیل ردکلیف، روپرت گرینت، اما وا... ادامه مطلب
موشی که غرید فیلمی است به کارگردانی جک آرنولد و محصول سال ۱۹۵۹ سینمای بریتانیا. در این فیلم، بازیگرانی همچون پیتر سلرز، جین سیبرگ و ویلیام هارتنل به نقشآفرینی پرداختهاند. فیلمنامۀ این فیلم... ادامه مطلب
ویچر نام سریالی است به کارگردانی آلیک ساخارف و کارلوت برندستروم و از محصولات شبکۀ نت‌فلیکس. فصل ابتدایی ۸ قسمتی این مجموعه که در ژانر درام فانتزی ساخته شده است، از شبکۀ نت‌فلیکس پخش شده است... ادامه مطلب
قتل در قطار سریع‌السیر شرق فیلمی است به کارگردانی کنت برانا و محصول سال ۲۰۱۷ سینمای امریکا. در این فیلم بازیگرانی چون جانی دپ، پنلوپه کروز، ویلم دفو، جودی دنچ، میشل فایفر و مایکل پنیا به نقش... ادامه مطلب
هری پاتر و تالار اسرار فیلمی است به کارگردانی کریس کلمبوس و محصول مشترک کشورهای بریتانیا و امریکا در سال ۲۰۰۲٫ این فیلم دومین قسمت از مجموعه فیلم‌های هری پاتر است. در هری پاتر و تالار اسرار،... ادامه مطلب
دایی جان ناپلئون نام مجموعه تلویزیونی درخشانی است به کارگردانی ناصر تقوایی و محصول سال ۱۳۵۵ تلویزیون ملی ایران. شخصیت‌هایی همچون مش قاسم، آسپیران غیاث آبادی، اسدالله میرزا، شیر علی قصاب، دکت... ادامه مطلب
ارباب حلقه ها: دو برج بازگشت شاه، سومین حلقه از تریلوژی ارباب حلقه‌ها، فیلمی است به کارگردانی پیتر جکسون و محصول سال ۲۰۰۳٫ این فیلم ۲۰۰ دقیقه‌ای (در نسخۀ تدوین کارگردان ۲۵۰ دقیقه) محصول مشتر... ادامه مطلب
