نامه‌های بیزوس/ ۱۴ اصل برای رشد کسب‌وکار به سبک آمازون

کتاب «نامه‌های بیزوس»، نوشته‌ی استیو اندرسون، به همت نشر نوین توسعه به چاپ رسیده است. در ژوئیه ۱۹۹۴، جف بیزوسِ سی ساله، کتاب‌فروشی آنلاین کوچکی را به نام Amazon.com راه‌اندازی کرد که نام آن را از طولانی‌ترین رود امریکای جنوبی گرفته بود (جالب است آمازون تقریباً قرار بود «کادابرا»، برگرفته از «آبراکادابرا»، نام‌گذاری شود. پس از آنکه وکیل بیزوس به اشتباه کلمه را «کاداور» شنید، بیزوس تصمیم گرفت آن را تغییر دهد). از قرار معلوم، فروشگاه به دو دلیل نام رودخانۀ آمازون را از آن خود کرد: یک، نمایانگر مقیاس باشد (آمازون با شعار «بزرگ‌ترین کتابخانه‌ی زمین» راه‌اندازی شد) و دو، در آن زمان وب‌سایت‌ها معمولاً براساس حروف الفبا مرتب می‌شدند و این‌گونه آمازون در ابتدای فهرست ظاهر می‌شد. آنچه در ابتدا ایده‌ای ساده بود، به‌سرعت به یکی از ارزشمندترین شرکت‌های جهان (براساس ارزش بازار) در کنار اپل، مایکروسافت و گوگل تبدیل شد. آمازون سریع‌ترین شرکتی است که تاکنون توانسته است به ۱۰۰ میلیارد دلار فروش دست یابد. آمازون از اولین شرکت‌هایی بود که هزار میلیارد دلار ارزش‌گذاری شد. بیشتر از ۶۴۷هزار کارمند دارد؛ رقمی بزرگ‌تر از جمعیت بسیاری از کشورها، ازجمله لوکزامبورگ، ایسلند و باهاما. بیزوس در سال ۲۰۱۰، در جمع فارغ‌التحصیلان دانشگاه پرینستون گفت: «ایده‌ی تأسیس آمازون ۱۶ سال پیش به ذهنم رسید. به‌طور اتفاقی، این نکته را دریافتم که استفاده از وب، سالی ۲۳۰۰ درصد رشد می‌کند. هیچ‌وقت چیزی ندیده بودم که با چنان سرعتی رشد کند و ایده‌ی ساخت کتابخانه‌ای آنلاین با میلیون‌ها عنوان که در دنیای فیزیکی عملاً ناممکن بود، برای من بسیار جذاب بود. فقط ۳۰ سال داشتم و یک سال از ازدواجم می‌گذشت. به همسرم، مکنزی، گفتم که می‌خواهم از کارم کنار بکشم و سراغ این کار دیوانه‌وار بروم، که احتمالاً مانند بیشتر استارتاپ‌ها جواب نمی‌دهد و نیز مطمئن نبودم پس از آنچه اتفاقی می‌افتد. مکنزی (که او هم فارغ‌التحصیل دانشگاه پرینستون است) گفت کاری را که می‌خواهم دنبال کنم. در دوران نوجوانی در گاراژ خانه‌مان برای خودم مخترع کوچکی بودم. با تایرهای پرشده از سیمان، ریموت خودکار در ساخته بودم، با یک چتر و ورق‌های حلبی، اجاق خورشیدی ساخته بودم، که البته خوب کار نکرد. هشداردهنده‌هایی با قالب کیک‌پزی ساختم تا مچ خواهر و برادرهایم را بگیرم. همیشه می‌خواستم مخترع باشم و مکنزی می‌خواست من علاقه‌ام را دنبال کنم.» آمازون در بیست سال نخست، حبابِ دات کامِ اوایل ۲۰۰۰، بحران مالی و رکود بزرگ سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ و بسیاری بحران‌های مالی دیگر را پشت سر گذاشت که خیلی از رقبای آمازون را از پا درآوردند. در سال ۲۰۱۸، وقتی آمازون به ارزش یک هزار میلیارد دلار رسید، بیزوس از بیل گیتس، وارن بافت و هفت میلیارد نفرِ دیگر پیشی گرفت و با سرمایه‌ی خالص حدود ۱۳۷میلیارد دلار ثروتمندترین فرد جهان شد. آمازون سریع‌ترین شرکتی است که در طول تاریخ به ۱۰۰ میلیارد دلار فروش دست پیدا کرد. جف بیزوس نیز در مسیر رشد آن ثروتمندترین فرد جهان شد. موفقیت آمازون در نگاه صاحبان کسب‌وکار شگفت‌انگیز است، اما بیشتر افراد نمی‌دانند که بیزوس نقشه‌ی راه پنهان خود را در نامه‌هایی که هرساله خودش برای سهامداران آمازون می‌نویسد، آشکار می‌کند. در کتاب نامه‌های بیزوس، همه‌ی درس‌های مهم، طرز فکر، اصول و قدم‌های بیزوس برای رسیدن به جایگاه و موفقیت کنونی آمازون گنجانده شده است.

قسمتی از کتاب نامه‌های بیزوس:

تأکید آمازون روی تمرین و نوآفرینی پویا در تمام سازمان -به دلایل زیادی- یکی از اصول رشد اساسی آمازون است. دو دلیل از بقیه متمایز است: نخست، نوآفرینی پویا کمک می‌کند تا مبتکرترین اعضای تیم‌تان را شناسایی کنید. با بیش از ۶۰۰هزار کارمند، تشویق همه به آزمایش کردن و در میان گذاشتن بهترین ایده‌هایشان، بسیار آسان‌تر از این است که سعی کنید از میان ۶۰۰هزار کارمند «افراد مبتکر و خلاقی» را شناسایی کنید که اگر در شرایط مناسب قرار بگیرند محصولات، ایده‌ها، پلتفرم‌ها یا فرایندهای نو خلق خواهند کرد. با تشویق همه به ارائه‌ی روش‌هایی برای خلق و بهبود، به افراد مبتکر و خلاق فرصت دهید تا خودی نشان دهند (شاید شگفت‌زده شوید). دوم، افرادی که در حال انجام هرکدام از کارهای اجرایی هستند می‌توانند روش‌هایی نو برای انجام کارهایشان یا بهبود فرایندها بیابند. اگر از نزدیک‌تر نگاه کنید، خواهید دید که پربازده‌ترین کارمندان کاری می‌کنند که به آن‌ها کمک کند برای انجام کارهایشان روش‌هایی جدیدتر، بهتر، یا سریع‌تر از دیگران خلق کنند. هیچ مدیری، بدون آنکه از همان ابتدا در کارها مشارکت داشته باشد، با نشستن در اتاق کنفرانس سه طبقه بالاتر نمی‌تواند ایده‌های نو پیدا کند. مسلماً چشم‌های ورزیده معمولاً پربازده‌ترین کارمندان را و آنچه آن‌ها را این‌گونه پر بازده کرده است، تشخیص می‌دهد. اما جرقه‌ی بهترین ایده‌ها، تقریباً همیشه توسط افرادی زده می‌شود که در حال انجام کارهای اجرایی هستند، تا افرادی که در جایگاه‌های رسمی رهبری قرار دارند. آمازون به افرادش آزادی عمل می‌دهد که آزمایش کنند و آن‌ها را تشویق می‌کند تا بهترین ایده‌هایشان را با دیگران درمیان بگذارند و کل سازمان از آن بهره ببرد. بیزوس همیشه به دنبال تفکر خلاقانه است. او درباره روزهای ابتدایی راه‌اندازی آمازون می‌گوید: «روی زانوهایم روی زمین نشسته بودم، جعبه‌ها را بسته‌بندی می‌کردم و فرد دیگری کنارم بود. گفتم می‌دانی، ما به زانوبند نیاز داریم. زانوهایم به‌شدت درد می‌گیرد. و شخصی که کنارم در حال بسته‌بندی بود گفت ما به میز بسته‌بندی نیاز داریم. و من احساس می‌کردم این هوشمندانه‌ترین ایده‌ای بود که تا آن زمان شنیده‌ام!» نامه‌های بیزوس را امیرپوریا چراغی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۲۶۱ صفحه‌ی رقعی با جلد نرم و قیمت ۶۵ هزار تومان چاپ و عرضه شده است.