عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
معرفی کتاب: زنان اینستاگرامر
"زنان اینستاگرامر" با زیرعنوانِ خوانشی انتقادی از بازنمایی زندگی روزمره خانوادگی عنوان کتابی است به قلم شیما فرزادمنش که انتشارات تیسا آن را به چاپ رسانده است. مدتهاست که فضای مجازی به میدان اصلی زندگی روزمرهی ما تبدیل شده و بخش زیادی از زیستجهان ما در شبکههای اجتماعی و بستر اینترنت برساخته میشود. در این میان، اینستاگرام به دلیل جذابیتهای بصری و عکسمحور بودن، جایگاه ویژهای در میان خانوادهی ایرانی یافته است. بخشی از زندگی روزمره اساسا از آن رو زندگی میشود که در قالب عکس در اینستاگرام به نمایش درآید. فضای مجازی به هر فرد فارغ از جنس، طبقه، نژاد، قوم و دیگر مرزهای طبیعی و ساختگی فرصتی برای ظهور و بروز داده است و بدینترتیب وقایع ساده و شخصی زندگی روزمره از چیدمان میز غذا تا اولین لبخندهای فرزند میتواند دستمایهای جهت تبدیل شدن به یک خردهسلبریتی مجازی شود.
این کتاب برشی است از ویترین سبک زندگی تنها بخشی از زنان متاهل ایرانی که به بازنمایی دغدغهها و زندگی روزمرهی خانوادگی خود در فضای اینستاگرام پرداخته و تبدیل به خردهسلبریتی شدهاند. خوانشی انتقادی که مشخصا به لایهها و معناهای پنهان موجود در تصاویر و توضیحات آنها پرداخته و در پی رمزگشایی از شیوههایی است که اینستاگرامرها به واسطهی آن، تصاویر نمایشی بازنمایانه از زندگیشان را به مثابه واقعیت زندگی خود به مخاطب عرضه کرده و بدین ترتیب سطحی از قدرت را در تعامل با صدها هزار دنبالکننده میآفرینند و خود را مرجع و الگوی زنی موفق، زیبا، ثروتمند، خوشبخت و امثالهم معرفی میکنند.
نویسنده طی پژوهش، ضمن تحلیل پستهای اینستاگرامرها، به بازخوردهای مخاطبان ذیل پستها نیز توجه کرده و همواره تعامل میان اینستاگرامر و مخاطب را مدنظر قرار داده است تا دستهبندیای از انواع قرائتهای مخاطبان از الگوهای نمایشی ارائهشده توسط اینستاگرامر ارائه دهد.
اصلیترین دلیل استقبال زنان از فضای مجازی و رسانههای اجتماعی را باید سهلالوصول بودن آنها دانست. آن هم رسانههای تلفن همراه-پایه که با اتصال به اینترنت به سادگی افراد را به دنیای مجازی متصل میکنند. اگر نگوییم که امروزه جذابیتهای دنیای مجازی از دنیای واقعی پیشی گرفته است، کمتر از آن هم نیست. فضای مجازی بازاری است که برای همهکس کالای مطلوب و دلخواه را فراهم میکند. امکان تولید را در دسترس همگان به معنی واقعی کلمه قرار داده و در هر وضعیتی برای مشارکت در این فضا میتوان سه الی چهار دقیقه وقت صرف کرد.
به همین دلیل با وجود آنکه تولد شبکهای مانند اینستاگرام در ایران به یک دهه هم نمیرسد، بیش از ۲۰ میلیون کاربر (تا زمان نگارش این کتاب) دارد. محوریتش بر عکس عامل اصلی دیگری بر مشارکت همگانی در این شبکه است. لزومی ندارد که افراد ساعتی وقت برای نوشتن و تایپ جملاتی صرف کنند تا از آن طریق پروفایلشان فعال شود. چنین موقعیتی خصوصا برای زنان که نقشهای متعددی را به صورت همزمان تجربه میکنند، فرصتی استثنایی است. آنها ضمن بچهداری و حضور در خانه میتوانند از سادهترین زوایای زندگی روزمره و خانه و کودک، با یک گوشی تلفن همراه و یک کلیک، تصویری جذاب فراهم کرده و به مخاطب عرضه کنند.
قسمتی از کتاب زنان اینستاگرامر:
بخشی از عکسها و توضیحات پستهای زنان اینستاگرامر به تصاویر همسران و تعریف مرد/پدر خوب اختصاص داده شده است. مضمون مردانگی به این سوال پاسخ میدهد که زنان چه تصویری از نقش همسری مردان به مثابه شوهر و نقش پدری ایشان نسبت به کودکان بازنمایی میکنند. و مرد ایدئال در صفحات ایشان چگونه بازنمایی میشود؟
در واقع همان قواعد و الگوهایی که زنان را با نقشهای جنسیتی خاصی تعریف میکند، در مورد مردان نیز صادق است. نقشهای جنسیتی از دوران کودکی در فرایند جامعهپذیری به افراد اعمال میشود. جامعهپذیری به روشهایی که جامعه از طریق آن انتظارات خود را نسبت به رفتار فرد منتقل میکند اطلاق میشود. عوامل جامعهپذیری نقش جنسیتی در دوران کودکی بارزتر میشود. از طریق این فرآیند، جامعه انتظارات خود را از رفتارها، ارزشها و باورها به فرد انتقال میدهد. ساختارهای مردسالاری برای مردانگی نیز به مانند زنانگی صفاتی خاص و ویژه تعریف کرده و مرد را در تقابل با زن برساخت میکند. کلیشههای نقشهای جنسیتی که مجموعهای از باورهای فرهنگی مشترک دربارهی صفات شخصیتی، رفتار و سایر ویژگیها است، هم مردان و هم زنان را شامل میشود. همچنان که این کلیشهها زنان را در قالب صفاتی چون ظریف، ملایم، احساساتی، دوستدار هنر و ادبیات و نیازمند امنیت و کلامی توصیف میکند، مردان را نیز در قالبهایی همچون پرخاشگر، مستقل، غیرعاطفی، سلطهجو، علاقمند به ریاضی و علم، جاهطلب، ماهر و دارای توانایی رهبری معرفی میکند. با این تفاوت که برای مردان ساختارهای جنسیتزده بیشتر دوگانهاند. بدین معنا که در عین محدودیت، به آنان قدرت بیشتری نیز میبخشند.