شوق یاد گرفتن/ چگونه کودکان عاشق یاد گرفتن می‌شوند

کتاب «شوق یاد گرفتن»، نوشته‌ی مشترک ریموند جی. ولادکوفسکی و جودیت اچ.جینز، به همت انتشارات شباهنگ به چاپ رسیده است. شوق یاد گرفتن در تلاش برای کمک به معلمان و والدین است تا راه‌های مؤثر و عملی را برای کمک به کودکان پیدا کنند به طوری که بتوانند انگیزه و اشتیاق به یاد گرفتن را در آنان زنده کنند. محتوای این کتاب، زنجیره‌ای از اندیشه‌ها و روش‌هایی است که نشان می‌هد چگونه می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا یادگیری مدرسه‌ای را دوست داشته باشند، با اشتیاق تکالیف درسی را انجام دهند، برای یادگیری ارزش قائل شوند و از آن لذت ببرند. این کتاب تا حد امکان راه‌هایی را پیشنهاد می‌کند تا با استفاده از آن‌ها انگیزه‌ی ذاتی و فطری آنان برای یادگرفتن را دامن بزند، به این معنا که یادگیری برای کودکان به خودی خود فعالیتی لذت‌بخش باشد. در این کتاب راه‌هایی پیشنهاد شده که با به‌کارگیری آن‌ها یادگیری در همه‌ی ابعاد و شرایطش (از کار در کلاس درس گرفته تا انجام تکالیف در خانه، مطالعه و حتی امتحان) برای کودکان لذت‌بخش و خوشایند باشد. این کتاب در نوع خودش نخستین کتابی است که هم برای والدین و هم برای معلمان نوشته شده است. همان‌طور که دوروتی ریچ در کتابش، با عنوان «خانواده، عامل فراموش‌شده در موفقیت تحصیلی» نوشته است، ارتباط بین خانواده و مدرسه قابل مقایسه با ارتباط بین نیمکره‌های چپ و راست مغز است. هر دو لازم‌اند، هر دو مکمل هم بوده و برای حیات و پویایی انسان ضروری هستند و ارزش کارکردی خاص خودشان را دارند. والدین هرچه بیشتر معلمان و کارشان را درک و از آنان حمایت کنند، بهتر می‌توانند به فرزندانشان کمک کنند. هر چه ارتباط بین معلم و والدین از نظر فکری و عملی درباره‌ی یادگیری فرزندشان مثبت‌تر باشد، تأثیر جداگانه و مشترک آنان بر فرزندشان قوی‌تر و بیشتر است. بسیاری از راه‌های تشویق انگیزش یادگیری کودکان به‌راحتی در مدرسه و در خانه قابل استفاده‌اند. این کتاب معلمان و والدین را هم‌صدا می‌کند تا با علاقه‌ی بیشتری به برانگیختن کودکان به یادگرفتن اقدام کنند. این کتاب، کتابی است که باید به‌طور مشترک بین معلمان و والدین مورد استفاده قرار بگیرد. در واقع، کتابی است که ضرورت دارد معلمان و والدین به یکدیگر امانت بدهند تا با خواندن محتوای آن در راستای افزایش شوق یاد گرفتن کودکان با هم هم‌صدا و هم‌سو شوند.

قسمتی از کتاب شوق یاد گرفتن:

چیزی که همیشه والدین و معلمان باید به آن توجه کنند این است که با بزرگ‌تر شدن کودک، انگیزش یادگرفتن‌شان در معرض تغییر قرار می‌گیرد؛ به طوری که از حالت طبیعی کنجکاوانه و حیرت‌انگیز خارج شده و به چیزی شبیه صفت شخصی مانند صداقت و هوش تبدیل می‌شود. انگیزش برای یاد گرفتن، تمام زندگی تحصیلی کودک را در بر می‌گیرد. همان‌طور که قبلاً گفتیم، این انگیزش علت و نتیجه‌ی یادگیری است. در این دوره از زندگی است که مهارت‌های مورد نیاز برای رسیدن به هدف‌های دلخواه زندگی کودک حاصل می‌شود. انگیزش برای یاد گرفتن می‌تواند به شکل‌های گوناگونی خودش را نشان دهد و درنهایت تبدیل به یک صفت شخصی می‌شود که تا حد زیادی تحت تأثیر فرایند یادگیری شکل می‌گیرد. ظاهراً کودکان یاد می‌گیرند که به ریاضی علاقه‌مند شوند، مجذوب علوم شوند و شیفته‌ی هنر شوند. هم‌چنین آنان می‌توانند یاد بگیرند که علاقه‌مند به امور و فعالیتی منفی و مخرب (مانند کشیدن سیگار، دود کردن مواد مخدر، قلدری و پرخاشگری) شوند. انگیزش برای یاد گرفتن کودکان از بین نمی‌رود، اما امکان دارد به نتایجی منتهی شود که آنان را به سوی رشد و پیشرفت جامعه هدایت کند یا برعکس، مانعی برای پیشرفت خود و جامعه‌شناسان شوند. ما با نگارش این کتاب خواهان کمک به کودکان هستیم تا انگیزش یاد گرفتن در آنان به‌درستی و مطلوب شکل بگیرد، یعنی خواندن برای خواندن، نوشتن، فکر کردن، حساب کردن، حل مسئله و مهارت‌های ضروری زندگی و نظایر آن‌ها ارزش قائل شوند و مشتاقانه آن‌ها را پیگیری کنند. وقتی انگیزش یاد گرفتن کودکان به‌خوبی به عنوان یک صفت شخصی در آنان شکل گرفته باشد، در آینده به‌طور دلپذیری با اکتشاف، استفاده‌ی مطلوب از فرصت‌ها و مشارکت در فعالیت‌های درسی هم‌جهت و همراه خواهد شد. برای این گروه از جوانان، رفتن به دانشگاه یک مرحله‌ی طبیعی از زندگی تحصیلی است، کارورزی‌های شغلی برایشان خوشایند است و واقعاً دست‌یابی به مشاغل مورد علاقه‌ی آنان امکان‌پذیر و شدنی است. احتمال دارد افرادی که از انگیزش یاد گرفتن مطلوبی نیز برخوردارند، با مانع یا شکست‌هایی در مسیر زندگی تحصیلی‌شان روبه‌رو شوند، اما این عوامل نمی‌توانند مانع موفقیت‌شان در آینده شوند. زیرا، انگیزش یاد گرفتن که در آنان به یک صفت شخصی تبدیل شده است، به آنان کمک خواهد کرد که با این موانع جنگیده و بر آن‌ها غلبه کنند. شوق یاد گرفتن را احمد شریفان و حسن جمالی فیروزآبادی به اتفاق ترجمه کرده‌اند و کتاب حاضر در ۱۴۰ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۳۵ هزار تومان چاپ و عرضه شده است.