سفرهای صفر و یکی در ایران زیبا؛ قلعه دزدها

قلعه دزدها، با نام دیگر قلعه کرشاهی، یک جاذبه تاریخی شکوهمند در شمال شرقی ابوزیدآباد است؛ جایی در حومه‌ی آران و بیدگل. این بنای تاریخی چهار هزار متر مربع مساحت دارد و قدمتش به ادوار پیش از ورود اسلام به ایران می‌رسد. در ابتدا هدف از ساختن این دژ استوار آن بوده که جان‌پناهی باشد در برابر یورش مغولان و‌ دیگر دشمنان آن دیار؛ اما گذر روزگار تقدیر دیگری رقم زد و این قلعه محفل و مأمن یاغیان و راهزنان و دزدها ‌شد! قلعه دزدها یکی از بزرگ‌ترین بناهای خشتی ایران‌زمین است. بازمانده از عهد مغول و همچون سندی به یادگار مانده از شجاعت‌ مردمان کویر در برابر تاخت‌وتازهای مغولان. پناهگاهی برای سربازانی که خارج از دیوارهای قلعه با مغولان می‌جنگیدند و برای پناه یافتن و التیام زخم‌ها به درون قلعه پناه می‌بردند. قلعه‌ی کرشاهی نماد کامل هوش ایرانی در معماری بیرونی است. مغولان در یکی از نبردها، این قلعه را به کل محاصره کرده بودند تا به گمانشان ایرانیان در شرایط کویر و فقدان آب و غذا در برابرشان زانو بزنند و تسلیم شوند؛ اما زهی خیال باطل. هوش سرشار معماری ایرانی این قلعه را در نقطه‌ای از کویر بنا کرده بود که کمترین فاصله را با آب‌های زیرزمینی داشته باشد. تنها پنج متر حفاری تا رسیدن به آب لازم بود و این محاسبات معمارانه‌ی بر پایه‌ی زمین‌شناسی برای آن زمان و در آن فقدان امکانات، چیزی شبیه معجزه بود. همچنین در درون این قلعه، راه‌های مخفی زیرزمینی به بیرون تعبیه شده بود. راه‌هایی که ایرانیان از طریق آن شبیخونی سخت به سپاهیان مغول زدند و آنان را از پای درآوردند. پنج برج دیده‌بانی در ارتفاعی مسلط به کویر، محلی بود که در آن‌ها چشم‌هایی تیزبین دیده‌بانی می‌دادند. دیده‌بانانی که قرار بود تا تاخت‌های دشمنان را رصد کنند تا در زمان مناسب و دقیق، یورشگران با شجاعت مردمان کویر روبه‌رو شوند.