جستجوی کتاب
عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
ورود به فروشگاه
روابط سیاسی ایران و ترکیه در دوره‌ی رضاشاه و مصطفی کمال آتاتورک/ یک دوره تاریخی پرفراز و نشیب
کتاب «روابط سیاسی ایران و ترکیه در دوره‌ی رضاشاه و مصطفی کمال آتاتورک» نوشته‌ی مهدی فرجی به همت انتشارات آیدین به چاپ رسیده است. مناسبات ایران با دولت عثمانی از زمان تأسیس این دولت در سال ۱۲۹۹ تا پایان دوره قاجاریه، فراز و نشیب‌های بسیاری به خود دیده است. جنگ، صلح، رقابت و دشمنیِ سیاسی و مذهبی، مناسبات فرهنگی و تجاری، شکل‌های مختلف روابط حاکم میان حکومت‌های ایران و عثمانی بوده است. حکومت‌های مزبور و مردمان آن‌ها، مضاف بر همسایگی و اشتراک فرهنگی و دینی، تحولات و حوادث سیاسی و اجتماعی مشابه و نزدیکی را نیز در قرن نوزدهم و بیستم میلادی تجربه کرده‌اند.
مواجهه با تمدن جدید اروپایی و شکست از اروپاییان و مبادرت به اصلاح و نوسازی، اعمال فشار و دخالت قدرت‌های بزرگ، اقدام به نوسازی سیاسی در قالب نظام مشروطه، بی‌ثباتی سیاسی و آشفتگی اوضاع داخلی و شدت گرفتن آن براثر تبعات جنگ جهانی اول و سقوط نظام سیاسی آن‌ها در ربع اول قرن بیستم، از جمله‌ی این تجارب‌اند. همه‌ی عوامل مذکور باعث تأثیرگذاری تحولات دو کشور بر همدیگر، به‌ویژه در ایران معاصر شده است. بر همین اساس، مطالعه و بررسی تاریخ تحولات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دو کشور مذکور، کمک مهمی به شناخت تحولات و تاریخ آن‌ها خواهد کرد. کتابِ حاضر در تلاش است مناسبات سیاسی ایران و ترکیه و چگونگی تحول آن در دوره‌ی رضاشاه و مصطفی کمال آتاتورک را بررسی کند. قبل از رضاشاه و جمهوری ترکیه، حکومت قاجاریه و عثمانی در رأس قدرت قرار داشتند. حکومت‌های مزبور در دهه‌های پایانی عمر خود، با چالش‌های مختلفی مواجه بودند. پس از لاینحل ماندن این چالش‌ها و گرفتاری آن‌ها در جنگ جهانی اول، روند تحولات و حوادث منجر به سقوط حکومت عثمانی و جایگزینی آن با جمهوری جدید ترکیه در سال ۱۹۲۳ و انتقال سلطنت از خاندان قاجاریه به پهلوی در سال ۱۹۲۵ شد. رضاشاه و مصطفی کمال آتاتورک، رئیس‌جمهور ترکیه، با ملاحظه‌ی تاریخ زیان‌بار مناسبات دو کشور که ناشی از فرصت‌سوزی، تعصبات و درگیری‌های کور و فرسایش‌زا بود و نیز با درک اهمیت روابط صلح‌آمیز ایران و ترکیه در تأمین منافع متقابل و با ملاحظه‌ی اینکه ایران و عثمانی، سال‌های پرتلاطم و پرهزینه‌ای را در دو دهه‌ی نخست قرن بیستم پشت سر نهاده بودند، برقراری صلح و امنیت در داخل و خارج و اصلاح و نوسازی ساختارهای کشور را در اولویت برنامه‌ها و اقدامات خود قرار دادند. اما حکومت رضاشاه و جمهوری جدید ترکیه برای تحقق اهداف مذکور با مشکلات عدیده‌ی داخلی و خارجی مواجه بودند. اختلافات مرزی دو کشور که عقبه‌ی آن به دوره‌ی قاجاریه و عثمانی باز می‌گشت و نیز شورش کردهای ترکیه در سال‌های ۱۳۰۶-۱۳۰۹ در منطقه‌ی مرزی آغری‌داغ از جمله‌ی این مشکلات بودند.
کتاب حاضر در تلاش است تا چگونگی تحول مناسبات ایران و ترکیه در دوره‌ی رضاشاه و آتاتورک را تشریح و تبیین نماید و به این سؤالات پاسخ دهد که مناسبات سیاسی ایران و ترکیه در دوره‌ی رضاشاه و آتاتورک از چه عواملی متأثر بودند؟ روابط سیاسی دو کشور چه روندی را طی نمود و ایران و ترکیه چگونه و براساس چه ضرورت‌هایی توانستند سنگ بنای روابط مبتنی بر اعتماد متقابل و حسن هم‌جواری را بنا نموده و تحولی اساسی در مناسبات خود ایجاد کنند؟
قسمتی از کتاب روابط سیاسی ایران و ترکیه در دوره‌ی رضاشاه و مصطفی کمال آتاتورک:
سفر رضاشاه به ترکیه در واقع اوج مناسبات دوستانه‌ی ایران و ترکیه از زمان شکل‌گیری جمهوری جدید ترکیه و حکومت رضاشاه بود. این مسافرت، اولین و آخرین سفر خارجی شاه بود که تأثیرات زیادی بر روحیه و عملکرد او در ایران نهاد. مدت تقریباً یک ماهه سفر رضاشاه نیز بیانگر اهمیتی بود که ایران به روابط با ترکیه و نیز اصلاحات صورت گرفته در این کشور می‌داد. متقابلاً این سفر و روابط با ایران نیز برای ترکیه واجد اهمیت بود به نحوی که دولت ترکیه در اثنای سفر رضاشاه، سفیر خود در تهران به نام خسرو قَرَدَه که از تهران تا ترکیه رضاشاه را همراهی می‌کرد و به تندی و خشونت در روابط خارجی شهره بود، از سفارت برداشت و به جای او محمت انیس آکایگان سفیر ترکیه در آتن را که معمار عادی‌سازی و گسترش روابط ترکیه و یونان بود به سفارت خود در تهران گماشت. ترکیه با این اقدام به ایران نشان می‌داد که دیگر جایی برای تداوم روابط تند و خشن بین دو کشور وجود ندارد. بعد از مسافرت رضاشاه به ترکیه، در روابط دو کشور، که دوران طلایی خود را تجربه می‌کرد، موارد و مواضع متعددی وجود دارد که نشان می‌داد هیچ‌گونه بی‌اعتمادی و تیرگی در روابط دو کشور وجود ندارد. یک مورد از این مواضع کنار کشیدن ایران از نامزدی شورای جامعه‌ی ملل در سال ۱۹۳۴ به نفع ترکیه بود. روابط روحی و گرم رضاشاه با آتاتورک به‌حدی بود که دربار ایران پس از مرگ آتاتورک به‌مدت یک ماه عزای عمومی اعلام کرد. «روابط سیاسی ایران و ترکیه در دوره رضاشاه و مصطفی کمال آتاتورک» در ۴۰۸ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۹۰ هزار تومان چاپ و روانه‌ی کتابفروشی‌ها شده است.
در حال بارگزاری دیدگاه ها...