عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
راهنمای عملی رواقی زیستن/ فلسفهی رواقی در قرن ۲۱
کتاب «راهنمای عملی رواقی زیستن»، به قلم ویلیام اروین، به همت نشر گمان به چاپ رسیده است. نویسنده میگوید: همین اول بگویم که من عضو هیچ فرقهی گمنام مذهبیای نیستم. رواقیِ معتقدی هستم که بنا دارد زندگیِ قرن بیستویکمیاش بر مبنای سازوکاری باشد که فیلسوفان رواقیای چون مارکوس آئورلیوس، سنکا و اپیکتتوس دو هزار سال قبل وضع کردند.
در این انتخاب تنها نیستم. این سالها آدمهای زیادی ملتفتِ فقدانِ آن چیزی شدهاند که فیلسوفان باستان فلسفهی زندگی میخواندند. چنین فلسفهای به انسان میآموزد چه چیزهایی در زندگی ارزشِ داشتن دارد و به او در دست یافتن به این مقصود یاری میرساند. زیستن بدون فلسفهی زندگی به این میماند که روزهایتان را باری به هر جهت سر کنید که نتیجهاش یحتمل میشود تکاپوی مدام و بیثمر، عاقبت، یک زندگیِ بربادرفته. حیف!
مهم است بدانیم فلسفهی رواقی صورتی از دین نیست: دلمشغول زندگیِ پس از مرگ نیست، بلکه متوجه زندگیِ گذران در همین کرهی خاکی است.
در این کتاب میخواهم نشان دهم فلسفهی رواقی در قرن ۲۱ چه شکلی است. کوشیدهام توصیهها و آراء فیلسوفان رواقیِ قرن ۲۱ را با پژوهشهای صورتگرفته در روانکاویِ اواخر قرن بیست در هم آمیزم. البته اینکه به فلسفهی رواقیِ کلاسیک میپردازم به مذاق برخی از اصحاب آکادمی خوش نمیآید. فلسفهی رواقی برایشان همچون اثری باستانی گرانبهاست و انگار باید آن را مهرومومشده به کناری نهاد و فقط تماشایش کرد؛ اما فلسفهی رواقی برای من مثل ابراز است -که هرچند گذر زمان بر کارکرد آن سایه انداخته- نهتنها همچنان سودمند است، که در زندگیهای مدرن هم خیلی به کار میآید.
به علاوه، فکر نمیکنم رواقیون باستان مخالفتی با بهروزرسانیِ آموزهها و تعالیمشان داشته باشند. سنکا، بهخصوص، اگر بود، خیلی استقبال میکرد. او بود که میگفت: «خودم را فقط به بزرگان رواقی محدود نمیکنم. من هم حق نظرپردازی دارم.» مدعی نیستم مثل سنکا سرشار از نظرگاه و ایدههای رواقی باشم، اما آنچه او نداشت من دارم -یعنی همان بینش و شناختی که ماحصلِ مطالعات روانکاوانی چون عاموس تورسکی و دنیل کانمن در باب ذهن آدمی است. این بینش و شناخت را برای کشف و تبیین سازوکار آزمون رواقی به کار میگیرم تا بتوانم با مشکلات و موانع دستوپنجه نرم کنم.
سخن را با شرح و بسط انواع مشکلاتی که در معرضشان هستیم و ایضاً واکنشهای معمولمان به آنها آغاز میکنم. هرچند شمار بسیاری از آدمها مأیوس، خشمگین، مضطرب و حتی مغموم میشوند، باز هم هستند کسانی که با مشکل خوب تا میکنند. چطور از پس این کار برمیآیند؟ ما هم میتوانیم از آنها بیاموزیم.
بعد از آن به روانشناسیِ مشکلات میپردازم: چرا احساساتمان اینقدر درگیر مشکلات میشود؟ در ادامه خواهم گفت چطور میشود مشکلات را نه تجربههایی نافرجام که به دیدهی آزمونی برای سنجش انعطافپذیری و ذکاوتمان ببینیم. این رویکرد تأثیر شگرفی بر واکنش ما به مشکلات دارد. جای آنکه عصبانی و مضطرب شویم، درنهایتِ تعجب میبینیم در برابر آن چالشی که مشکل، پیشپایمان گذاشته مشتاقانه قد علم کردهایم.
و در پایان هم نشان میدهم چطور وقتی سازوکار آزمون رواقی را به کار میبریم، هم اوقاتمان خوشتر میگذرد، هم زندگیمان زیباتر میشود و هر زمان هم که وقت رفتن باشد، مرگی بهتر خواهیم داشت.
قسمتی از کتاب راهنمای عملی رواقی زیستن:
فیلسوفان رواقیِ دنیای باستان خیلی جلوتر از روانشناسان و کاسبان امروزی بودند. آنها مقولهی لنگر انداختن را نه برای فروختن تیشرت، که برای داشتن زندگیِ بهتر به کار میبستند و البته یک کار دیگر هم میکردند: هر از گاه میکوشیدند مخصوصاً به شرایطی دشوارتر از آنچه حالا دارند فکر کنند. ممکن است کار جالبی به نظر نیاید؛ انگار دارند نسخهی یک زندگیِ نگونبختانه را برای خود میپیچند؛ اما اتفاقاً با فکر کردن به اینکه شرایط میتوانست بدتر از این هم باشد، لنگر مؤثری در ضمیر ناخودآگاهشان میاندازند (البته در ذهنشان چنین واژههای تخصصیِ روانکاوانهای نبوده.) لنگر نگاهشان را به شرایط موجود عوض میکرد. به جای آنکه مثل خیلیها در آسمانها سیر کنند و رؤیا ببافند، میکوشند شرایطشان را با موقعیتی دشوارتر قیاس کنند، پس میبینند اوضاعشان آنقدرها هم بد نیست.
این فرآیند که امروزه به تجسم منفی میشناسیم، یکی از مهمترین ابزار روانکاوی برای رواقیون بوده. مهم است بدانیم اگر رواقیون توصیه میکنند تجسم منفی داشته باشیم، منظورشان این نیست که در این تصور، که شرایط چطور ممکن بود بدتر شود، بمانیم. چرا که اینطور فقط نسخهی فلاکتمان را پیچیدهایم. در عوض، باید هرازگاه فقط خیلی کوتاه به این فکر کنیم که زندگی و شرایطمان میتوانست از این هم بدتر باشد.
برای تمرین، مثلاً فکر کنید به شما تلفنی خبر دادهاند یکی از دوستان نزدیکتان فوت کرده. چند ثانیه به خودتان وقت دهید تا کاملاً در موقعیت قرار بگیرید. بعد تصور کنید در مراسم خاکسپاری هم شرکت کردهاید، که به واقع میشود بخش تجسمی و دیداریِ این فرایند -تجسمِ منفی. حالا برگردید به روال عادی زندگی. به احتمال خیلی زیاد در اولین دیدار با او از اینکه هنوز کنارتان است عمیقاً خوشحالید. دلیلش هم این است که اقلکم برای چند دقیقه هم که شده، بودنِ این آدم را در زندگیتان پیشفرض نگرفته و قدرش را دانستهاید.
راهنمای عملی رواقی زیستن را شادی نیکرفعت ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۱۵۵ صفحهی پالتویی با جلد نرم و قیمت ۴۴ هزار تومان چاپ و روانهی کتابفروشیها شده است.
خرید کتاب راهنمای عملی رواقی زیستن