وودی آلن و فلسفه/ بالاخره تخم مرغ یا برادر؟ مساله این است

کتاب "وودی آلن و فلسفه" شامل مجموعه مقالاتی پیرامونِ این فیلمساز محبوب نیویورکی با گردآوری ایون جی.اسکوبل و مارک تی.کنارد به همت نشر شورآفرین به چاپ رسیده است. وودی آلن در بطن هنر زندگی می‌کند و به نظر می‌رسد از نقدهای نوشته شده بر فیلم‌هایش یا نفع آن‌ها باخبر نمی‌شود. او به مراسم اسکار نمی‌رود. همان قدر در هنر خود غرق است که تصور می‌کند ما در عالم هستی غرقیم. شخصیتی که آلن در هانا و خواهرانش نقشش را ایفا می‌کند می‌گوید: "میلیون‌ها کتاب درباره‌ی موضوعات مختلف توسط ذهن‌های بزرگ نوشته شده و در نهایت هیچ‌کدام از آن‌ها بیش‌تر از من در مورد مسائل بزرگ زندگی نمی‌دانند." این جمله البته بسیار اغراق آمیز است، اما حداقل در مورد مسائل فلسفی، این خود فرد است که باید تفکر کند. فیلم‌های وودی آلن کمک می‌کنند به بعضی از این مسائل فکر کنیم و کتاب پیش رو می‌تواند راهنمایی مناسب برای اینگونه تفکر باشد. فیلسوفان وودی آلن را دوست دارند. بخشی از این علاقه به این برمی‌گردد که وودی در فیلم‌هایش از فیلسوفان استفاده می‌کند. شخصیت‌های محوری کدام فیلم‌ساز مشهور دیگری در عصر ما، اساتید فلسفه بوده‌اند؟ وودی آلن مسائل و تفکرات فلسفی مهمی در فیلم‌هایش جای می‌دهد. برخی از این مسائل و ایده‌ها به زیبایی در قالب محاورات گنجانده می‌شوند. بعضی مسائل دیگر را در قالب اتفاقات جلوی دوربین می‌بینیم. او تنها متفکر خلاق دنیا نیست که مسائل ژرف بشری را در قالب درام جای داده. متفکران یونان باستان قرن‌ها پیش به خوبی این کار را انجام داده‌اند. همین‌طور برخی از متفکران اگزیستانسیالیست قرن بیستم. اما وودی با آنها فرق دارد. او تا حدودی مانند سارتر و کامو است، اما بامزه‌تر از آن‌ها. هیچ‌کس نمی‌تواند مانند وودی ما را به لبه‌ی پست‌ترین نقطه‌ی هستی بکشاند و بعد یک شوخی پیش روی‌مان بگذارد که باعث آسان‌تر شدن و حتی به یاد ماندنی‌تر شدن همه چیز شود. برای مثال می‌گوید: "خدا که هیچ، اگر مَردی، آخر هفته‌ها لوله‌کش پیدا کن." کتاب حاضر در قالب مجموعه‌ی فیلم‌ها و احساس‌ها به چاپ رسیده که دربردارنده‌ی کتابهایی است که با نگاهی تحلیلی به فیلم‌ها، سینماگران و یا جریان‌های سینمایی می‌پردازد. در این کتاب مقالاتی از مارک.تی کنارد، ایون جی.اسکوبل، جرولد آبرامز، ساندر لی، دیوید دِتمِر و... گرد آوری شده‌اند. در بخشی از مقاله‌ی "راست کرداری در منهتنِ وودی آلن" با عنوان "چرا نباید پورشه خرید" می‌خوانیم: چرا همان طور که آیزاک اشاره می‌کند، برخورداری از راست کرداری امری مهم است؟ او ادعا می‌کند می‌خواهد مطمئن باشد که نسل‌های بعد در مورد او مثبت فکر می‌کنند. از این جمله می‌توان این طور استنباط کرد که ارزش راست کرداری یا به طور کلی فضیلت، در این است که نسل‌های بعدی از فرد به نیکی یاد کنند. اما احتمالا این چیزی نیست که مد نظر آیزاک بود: در هر حال او نمی‌توانست مطمئن باشد که آن اسکلت در زمان خود فردی دارای راست کرداری بود یا نه. وقتی آیزاک درست مانند آن اسکلت بشود، دیگر برایش مهم نخواهد بود که دیگران چه فکری در موردش می‌کنند. البته می‌دانیم به عقیده‌ی آیزاک شایستگی اخلاقی را نمی‌توان از طریق آرای اکثریت افراد تشخیص داد. او در بخش‌های پیشین فیلم این ادعا را که خندیدن مردم به یک قطعه‌ی کمدی به معنی خنده‌دار بودن آن است زیر سوال می‌برد: "چرا فکر می‌کنی خنده داره؟ به خاطر واکنش مردم، این رو می‌گی؟ این‌ها مردمی هستن که با تلویزیون بزرگ شدن. در طول سال‌ها استانداردهاشون پایین اومده."... وودی آلن و فلسفه را مازیار عطاریه ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۳۰۵ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۳۰ هزار تومان چاپ و روانه کتابفروشی‌ها شده است. برای خرید کتاب وودی آلن و فلسفه از فروشگاه کلیک کنید واحد خبرگزاری موسسه گسترش فرهنگ و مطالعات