معرفی کتاب: فوبیا

فوبیا کتابی است از ایوان وارد که پیرامون یکی از بحث‌برانگیزترین عارضه‌های ساحت روان بشر، یعنی فوبیا، نوشته شده است. اغلب مردم نمی‌پرسند که چرا فلان بچه از تاریکی می‌ترسد یا بهمان کس از گوجه‌فرنگی بیزار است. مردم نمی‌پرسند چرا امر هراس‌آور چهره‌هایی اینچنین گوناگون دارد: ترس از پل، ارتفاع، عنکبوت، گربه، فضای بسته یا باز، مهاجران یا اقلیت‌ها و... ولی آیا نباید نسبت به این ترس‌های غیر معقول و ظاهراً بی‌ربط کنجکاو باشیم؟ شاید این کتاب کمک کند دریابیم ترس‌ها عملاً تکه‌هایی از ذهن ما در جهان بیرون هستند در‌عین‌حال که بی‌دلیل آنجا نیستند. گفتنش آسان نیست که چرا در یک موقعیت خاص به جای مثلاً ممانعت باطنی، عارضه‌ی جسمانی، یا حالت منتشرِ اضطراب، فوبیاست که ظهور می‌کند. وقایع روانی علل بسیاری دارند که فروید آن‌ها را چندتعینی می‌نامد. هر خروجی حاصل جدال نیروهای پیچیده‌ای است که برای بیان خود همدیگر را کنار می‌زنند. پیش‌بینی اینکه عاقبت تاس چگونه بر زمین خواهد افتاد غیر ممکن است. مع‌هذا فوبیاها و پدیده‌های فوبیایی در دوره‌های خاصی از طفولیت رایج هستند و رد پای فوبیاهای بزرگسالی را اغلب می‌توان تا اشکال اولیه‌ی قبلی ردیابی کرد. بنابراین، توضیحات روانکاوی در مورد فوبیا به دنیای درونی مربوط می‌شود؛ به‌ویژه معطوف است به تأثیر قاطع آن بر فانتزی، اضطراب و تعارض روانی. خصوصاً تعارض بین عشق و خشونت.

قسمتی از کتاب فوبیا:

در شاهکار هیچکاک، پرندگان، که براساس داستانی از دافنه دو موریه ساخته شده، پرنده‌ها دور اتاق در پروازند. در این فیلم کاراکتر مرد اصلی فیلم به حاشیه‌ی روایت رفته است. اگرچه پدر مرده‌ی فیلم اهمیت دارد اما روابط زن‌هاست که داستان را حول محور وکیل بی‌عرضه، میچ بِرنِر، پیش می‌برد. اگرچه خود هیچ از پلیس و قانون می‌ترسید، اما این مادر و جایگزین‌های او بودند که بر زندگی او سلطه داشتند. حتی پس از ازدواج هم اغلب مادر با او و همسرش به تعطیلات می‌رفت و در چنین مواقعی او بیشتر از اینکه نگران همسرش باشد، دل‌نگران حال مادرش بود. در این داستان زن جوانی با یک زن مسن‌تر از خود -یک مادر- بر سر مالکیت پسر نزاع می‌کنند. وقتی که ملانی دانیلزِ معاشرتی به دنبال میچ به شهر زادگاه او، خلیج بودگا می‌رود و مرغ عشق‌هایی هم به عنوان هدیه برای خواهر کوچک‌تر او، کتی، می‌برد او با آوردن این مرغ عشق‌ها به مصیبتی بزرگ در ابعاد انجیلی دامن می‌زند. پرندگان خشن مهاجم شاهد این داستان عاطفیِ پر جنب‌وجوش هستند. غالب اوقات این موضوع به منزله‌ی خشم لجام گسیخته‌ی مادر در واکنش به حضور تهدیدآمیزی که ملانیِ جذاب نماینده‌ی آن است تفسیر می‌شود. به‌هرحال با حفظ احترام به اُدیپ، این یک داستان ساده‌ی اُدیپی نیست. منازعاتی که در رابطه‌ی دو سویه‌ی مادر و دختر وجود دارد و شکنندگی مادر و هراس او از انزوا در این ماجرا نقش مرکزی دارد.