جستجوی کتاب
عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
ورود به فروشگاه
معرفی کتاب: زندگی روزمرۀ تهیدستان شهری
کتابی در حیطۀ جامعهشناسی که در حقیقت رسالۀ دکترای علیرضا صادقی در دانشگاه تهران است، پس از بازنگری دوباره و انجام برخی اصلاحات و افزودن مطالب جدید منتشر شده است. آصف بیات، استاد جامعهشناسی و مطالعات خاورمیانۀ دانشگاه ایلینوی، در توصیف این کتاب مینویسد: «مطالعات پراکنده دربارۀ جنبههای مختلف زندگی فرودستان شهری در ایران کم نیست، ولی کاری جدی، منسجم و بهروز که روشنگر ابعاد جامعهشناختی، سیاسی و فرهنگی این گروه باشد، بهندرت یافت میشود. کتابِ علیرضا صادقی یکی از بهترین کارهای تحقیقی است که باجدیت، زندگی روزمرۀ فرودستان، مقاومت و چالشهای آنان را در سالهای اخیر در معرض دید ما قرار میدهد.» کتاب حاضر کندوکاوی است دربارۀ زندگی روزمرۀ تهیدستان شهری در سالهای پس از انقلاب اقتصادی در ایران -عمدتاً سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲- دورانی که زیست اجتماعی و معیشتی گروههای فرودست جامعه باشدت و حدت در معرض تهاجم بازار قرار گرفت. در اواخر دهۀ هشتاد خورشیدی بود که موج جدیدی از پوپولیسم، جامعه را برای یک دگرگونی سریع و ضربتی بسیج کرد. لفظ انقلاب را مردمگرایان نولیبرال به کار گرفتند تا در سطح ملی شوکدرمانی را به مثابه رخدادی ناگزیر و زیر و روکننده به نفع تودهها هژمونیک کنند. آنچه در این کتاب به آن پرداخته شده، شرح و بسط این مطلب است که زندگی تهیدستان شهری پویاتر و پیچیدهتر از آن است که بتوان با تحلیلهای ساده، واقعیت آن را بیان کرد. گروههای فاقد امتیاز اگرچه از حق چانهزنی سازمانیافته و نمایندگی سیاسی راستین برای دفاع از منافعشان محروم شدهاند، پذیرندگان سربهراه و منفعل فرامین فرادستان هم نیستند، بلکه بهنحوی منعطف و متناسب با شرایط، در برابر وضعیت انضمامی مقاومت میکنند.قسمتی از کتاب زندگی روزمرۀ تهیدستان شهری :
تعاونیهای مصرف محلی و نظام سهمیهبندی و کوپنی نقش مهمی در دسترسی تهیدستان به کالاهای مصرفی ارزانقیمت در دهۀ شصت داشت. تا سال ۱۳۶۴ حدود ۶۰۰ هزار نفر از تهرانیها در ۵۳۰ تعاونی مصرف محلی با هم همکاری میکردند. از دهۀ هفتاد، دولتها با اجرای برنامۀ تعدیل ساختاری، تصمیم به محدود کردن کالاهای یارانهای و خصوصی کردن نظام توزیع کالا گرفتند و نیازهای مصرفی تهیدستان را به هوی و هوس بازار سپردند. بدین ترتیب، عرضۀ کالاهای کوپنی در حد وسیعی برچیده شد و تعاونیهای مصرف (محلی، کارگری و کارمندی) عملاً از شکل و رونق افتاد. براساس پژوهشی در سال ۱۳۹۰، از میان اعضای یک تعاونی مصرف کارمندی ۵۳٫۸% بر آن بودند که قیمت کالاهای موجود در تعاونی تفاوتی با قیمتهای بازار آزاد ندارد و ۲۹٫۵% نیز معتقد بودند که کالاهای عرضهشده در تعاونی، حتی گرانتر از فروشگاههای خصوصی است. به گفتۀ رئیس هیئت مدیرۀ یک تعاونی کارگری قدیمی در منطقۀ صنعتی فتح تهران، عدم حمایت از تعاونیهای کارگری و قیمت آزاد اجناس، باعث شد تعاونیها دیگر رونق گذشته را نداشته باشند. در سال ۱۳۸۹ در استان تهران، ۱۶ هزار و ۶۰۰ تعاونی و تعاونی مصرف (کارگری و کارمندی) با بیش از سه میلیون عضو وجود داشت، اما از اهداف اولیۀ تشکیل خود فاصله گرفته بودند و به جای تأمین نیاز اعضای خود به فروش آزاد میپرداختند. چنانچه این استدلال بلوخ را بپذیریم که: «هر نظام اجتماعی نه فقط براساس ساختار درونیاش بلکه به واسطۀ واکنشهایی که تولید میکند نیز توصیف میشود.» طرح این سؤال بهجا خواهد بود که در غیاب هرگونه کانال حمایتی کارآمد و فراگیر، تهیدستان در واکنش به پیشروی تصاحبگرایانۀ بازار، کدام استراتژی معیشتی را برای خرید کالاها و خدمات مورد نیازشان به کار گرفتهاند؟
در حال بارگزاری دیدگاه ها...