معرفی کتاب: تنها در کنار هم

اثر شری تورکل و با زیر عنوان چرا ما از فناوری بیشتر و از یکدیگر کمتر انتظار داریم. این روزها ما با حس ناامنی در رابطه‌هایمان و اضطرابِ ناشی از صمیمیت‌هایمان، از فناوری می‌خواهیم راهی پیش پایمان بگذارد تا هم رابطه داشته باشیم و هم از خودمان در برابر رابطه محافظت کنیم. زمانی که راهمان را از میان انبوه پیام‌های متنی پیدا می‌کنیم، زمانی که با یک روبات تعامل داریم، چنین چیزی می‌تواند رخ دهد. انگار سومین بار است که شاهد یک نقطه‌ی عطف در انتظاراتمان از فناوری و یکدیگر هستیم. ما با نوعی نگرانی جدید، تسلیم این موجود بی‌جان می‌شویم. ما از ریسک‌ها و سرخوردگی‌های روابطمان با دیگر انسان‌ها می‌ترسیم. ما از فناوری بیشتر و از یکدیگر کمتر انتظار داریم. فناوری، خود را به مثابه معمار صمیمیت‌های ما عرضه می‌کند. فناوری در این دوران، جایگزین‌هایی پیشنهاد می‌دهد که واقعیت را فراری می‌دهند. تبلیغات زندگی دوم، دنیایی مجازی که در آن آواتار، خانه، خانواده و زندگی اجتماعی می‌سازید، در اصل می‌گوید: و نهایتا مکانی به وجود آمد تا بدن، دوستان و زندگی‌تان را دوست داشته باشید. در زندگی دوم، بسیاری از مردم به نمایندگی آواتارها، ثروتمندتر از زندگی اولشان هستند، و البته جوان‌تر، لاغرتر و خوش‌پوش‌تر. و ما مسحور ایده‌ی روبات‌های اجتماعی هستیم: محصولاتی که بسیاری از افراد ابتدا در قالب حیوان‌های خانگیِ مصنوعی تجربه کرده‌اند. همسترهای ژوژو که در تعطیلات سال نو ۲۰۱۰ مرسوم‌ترین هدیه بودند، بهتر از هر حیوان خانگی واقعی دیده می‌شوند. ما می‌شنویم که این روبات‌ها دوست‌داشتنی‌اند و به توجه ما جواب می‌دهند، نیاز به تمیزکاری ندارند و هرگز نمی‌میرند. فناوری آن گاه اغواگر می‌شود که قابلیت‌هایش هماورد ضعف‌های بشری ما می‌شود. و از قضای روزگار، ما به واقع بسیار ضعیفیم. ما تنهاییم اما از صمیمیت می‌ترسیم. ارتباطات دیجیتال و روبات‌های اجتماعی می‌توانند مصداق توهم مصاحبت بدون دشواری‌های واقعی دوستی باشند. ما پیام دادن را به حرف زدن ترجیح می‌دهیم.

قسمتی از کتاب تنها در کنار هم:

وقتی روبات‌های اجتماعی را به خانه‌های سالمندان معرفی می‌کنم، پرستارها و پزشکان امیدوار و خوش بین‌اند. مدیر یکی از این مراکز می‌گوید: تنهایی افراد را مریض می‌کند. این روبات حداقل تا حدی می‌تواند یکی از عامل‌های حیاتی‌ای را که موجب مریضی افراد می‌شود جبران کند. روبات به مثابه درمان ارائه می‌شود. مراقبان در این فکرند که شاید روبات فقط بهتر از نبود همدم نیست، بلکه بهتر از همراهیِ خودشان است. زمانشان اندک و بیمارانشان بسیار است. پرستاران و مراقبان گاهی اوقات با واژگان تخصصی خود می‌گویند که سالمندان به سهولت با روبات‌ها مدارا می‌کنند که البته اگر چیز چندان دیگری در اختیار سالمندان نباشد این نکته هم جای تعجب ندارد و بعضی وقت‌ها حتی متعدترین پرسنل هم می‌گویند که روبات‌ها، به تعبیر یکی از این پرسنل، با فراهم‌سازیِ آرامش، تفریح و سرگرمی، مشکلاتِ دوران پیری را حل و فصل می‌کنند. یک پزشک، هیجان زده از دورنمای حیوان‌های روباتیکِ پاسخ‌گو در این ماجرا فقط خوبی می‌بیند: فربی‌ها بری پدربزرگ‌ها. در واقع، آغاز کار سالمندان با روبات‌ها عموما مثل کودکان است: سعی می‌کنند ماهیت چیزی را که به آن‌ها داده شده است، مشخص کنند. وقتی یک پارو می‌گیرند، سوال‌های زیادی می‌پرسند: کارهای بیشتری هم بلد است؟ شیر دریایی است یا سگ؟ نر است یا ماده؟ می‌تواند شنا کند؟ از کجا آمده است؟ اسم دارد؟ غذا می‌خورد؟ و در نهایت: قرار است با این چه کار کنیم؟ و پاسخِ "با آن باشید" معمولا علاقه‌شان را کمتر نمی‌کند. به مرور زمان، بسیاری از سال‌خوردگان دل‌بسته‌ی پارو می‌شوند. داستان‌ها و رازهای خود را با آن در میان می‌گذارند. روبات که شریک زندگی‌شان می‌شود، دوران‌های مختلف زندگی‌شان را بازآفرینی می‌کنند. بدیم منظور، باید بر شرمندگی‌شان از اینکه در حال عروسک‌بازی دیده می‌شوند، غلبه کنند.