کتاب «رومانوف‌ها» نوشته‌ی کندیس فلمینگ را انتشارات سبزان به چاپ رسانده است. این کتاب، یکی از آثار مهم در زمینه‌ی روایت تاریخی سقوط آخرین خاندان سلطنتی روسیه است که به شکلی روایی، مستند و درعین‌حال داستانی نوشته شده است. این کتاب به‌سرعت مورد توجه منتقدان، مورخان و علاقه‌مندان به تاریخ قرار گرفت. فلمینگ در این اثر تلاش می‌کند با بهره‌گیری از منابع مختلف، اسناد تاریخی، خاطرات، نامه‌ها و گزارش‌های معاصر، تصویری زنده و چندلایه از رومانوف‌ها و سرنوشت تراژیک آنان ارائه دهد. 
این کتاب، اثری است که به جای تمرکز صرف بر زندگی تزار نیکلای دوم، همسرش الکساندرا و فرزندانشان، نگاهی چندبُعدی دارد. فلمینگ داستان سقوط این خاندان را در بستری گسترده‌تر قرار می‌دهد، بستری که شامل وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روسیه در آغاز قرن بیستم است. او همزمان با شرح زندگی لوکس و پرشکوه تزار و خانواده‌اش، وضعیت دهشتناک دهقانان و کارگران روسیه را روایت می‌کند تا تضاد میان دو جهان موازی روسیه‌ی تزاری آشکار شود.
از همان آغاز، نویسنده با توصیف شکوه و جلال کاخ‌های سلطنتی و مراسم رسمی، مخاطب را به دنیای بسته و اشرافی رومانوف‌ها وارد می‌کند. نیکلای دوم به‌عنوان شخصیتی معرفی می‌شود که از یک سو انسان خانواده‌دوست و مهربانی بود و از سوی دیگر، به‌دلیل ناتوانی در درک شرایط زمانه و بی‌توجهی به اصلاحات ضروری، مسیر نابودی خود و کشورش را هموار کرد. فلمینگ به‌خوبی نشان می‌دهد که نیکلای نه یک دیکتاتور بی‌رحم، بلکه بیشتر فردی ضعیف و متزلزل بود که توان تصمیم‌گیری قاطعانه نداشت و به‌شدت به سنت‌ها و قدرت مطلقه باور داشت.

 

کندیس فلمینگ

یکی از نقاط قوت کتاب این است که فلمینگ روایت را فقط به کاخ‌ها و تصمیمات سیاسی محدود نمی‌کند. او بخشی از کتاب را به صدای مردم عادی اختصاص می‌دهد؛ دهقانانی که در فقر شدید به سر می‌برند، کارگرانی که در کارخانه‌ها استثمار می‌شدند و انقلابیونی که در پی تغییر وضعیت بودند. او با آوردن نقل‌قول‌هایی از خاطرات و نامه‌های مردم، تصویری ملموس از شکاف طبقاتی و اجتماعی روسیه می‌سازد. این روایت‌های متقابل، باعث می‌شود خواننده بتواند همزمان شکوه و زوال دربار و رنج و خشم مردم را ببیند و درک کند چرا انقلاب 1917 اجتناب‌ناپذیر بود.
فلمینگ همچنین به نقش جنگ جهانی اول در تشدید بحران‌ها می‌پردازد. ورود روسیه به جنگ، فاجعه‌ای اقتصادی و انسانی به بار آورد. میلیون‌ها سرباز روسی کشته یا زخمی شدند و گرسنگی و فقر در سراسر کشور گسترش یافت. درحالی‌که مردم با قحطی و مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کردند، خانواده‌ی سلطنتی همچنان در کاخ‌های باشکوه خود زندگی می‌کردند و فاصله‌ی آنان با جامعه روزبه‌روز بیشتر می‌شد. این شکاف، زمینه‌ی شورش‌ها و اعتصابات گسترده را فراهم کرد. 
بخش‌های پایانی کتاب به دستگیری، تبعید و سرانجام قتل خانواده‌ی رومانوف در یکتاترینبورگ اختصاص دارد. فلمینگ به‌دقت مسیر انتقال این خانواده از کاخ الکساندر به توبولسک و سپس یکتاترینبورگ را دنبال می‌کند. او نشان می‌دهد که چگونه امیدهای اولیه‌ی رومانوف‌ها به نجات، به‌تدریج به ناامیدی بدل شد و چگونه درنهایت، در شب ژوئیه 1918، کل خانواده به‌طرز فجیعی به قتل رسیدند. روایت کتاب، نه صرفاً گزارشی سرد، بلکه بازنمایی یک تراژدی انسانی است که بار احساسی زیادی دارد.

قسمتی از کتاب رومانوف‌ها نوشته‌ی کندیس فلمینگ:
در سپتامبر 1911 اعضای خانواده‌ی سلطنتی به همراه تعدادی از وزرا شامل استولیپین به کی‌یف سفر کردند تا در جشنی که به مناسبت پرده‌برداری از مجسمه‌ی پدربزرگ تزار برگزار می‌شد، شرکت کنند. نیکلای موافقت کرد در انظار عمومی ظاهر شود. همزمان با حرکت هیئت همراه امپراتور، هزاران تن از مردم شهر در خیابان‌ها صف کشیدند اما بیشتر آن‌ها با ناامیدی نتوانستند تزار را که بین ردیف‌های محافظان و نیروهای پلیس محصور بود، ببینند. بعد از اتفاقات سال 1905، نیکلای تقریباً هیچ‌گاه جسارت بیرون رفتن را به خود نداده بود. وقتی هم این کار را انجام می‌داد با امنیت بالایی همراه بود.
استولیپین بدون هیچ محافظ سوارکاری در یک کالسکه‌ی جدا، پشت تزار حرکت می‌کرد. هیچ پلیسی بین او و مردم حضور نداشت. او به یکی از وزرایی که کنار دستش نشسته بودند گفت: «می‌بینی ما اهمیتی نداریم.» 

 

هیچ‌کدام از این دو مرد، متوجه دهقان بلندقامت ریشویی نشدند که از بین جمعیت راه خود را به سوی صف جلو باز می‌کرد. او راسپوتین بود که ـ خودش و بدون دعوت ـ به کی‌یف سفر کرده بود تا نزدیک خانواده سلطنتی باشد. گزارش شده است که پس از عبور کالسکه‌ی نخست‌وزیر، راسپوتین به لرزه افتاد، انگشت استخوانی خود را بالا برد، به نخست وزیر اشاره کرد و فریاد زد: «مرگ او را تعقیب می‌کند! مرگ پشت او می‌راند. پشت پتر (استولیپین).»
ولی تنها مردمی که کنار او ایستاده بودند صدایش را شنیدند.

رومانوف‌ها را محمدکاظم شجاعی ترجمه کرده و کتاب حاضر در 239 صفحه‌ی وزیری و با جلد نرم چاپ و روانه‌ی کتابفروشی‌ها شده است.