جستجوی کتاب
عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
ورود به فروشگاه
تاریخ فشردهی پوشاک و فشن/ یک راهنمای کلاسیک
کتاب «تاریخ فشردهی پوشاک و فشن»، نوشتهی جیمز لَوِر، به همت نشر مشکی به چاپ رسیده است. این کتاب در سال ۱۹۶۹ منتشر شد و با جای دادن فشن در بسترهای چندگانهی اجتماعی_فرهنگی، سهم مهمی در ارتقای تایخ فشن، بهعنوان یک رشتهی دانشگاهی معتبر، ایفا کرد. امروز چنین جایگاهی برای ما مسلم است؛ اما در ۱۹۶۹ چنین نبود. به بیان ساده، در آن زمان تاریخ هنر اعتبار آکادمیک داشت، اما تاریخ فشن نه. اینکه انتشارات تیمزو هادسن به لور سفارش تألیف اثری برای مجموعه کتابهای پژوهشی و معتبر خود را داد، یعنی مجموعهی جهان هنر، کاری جسورانه و دوراندیشانه بود. این کتاب لور پنجاه سال مداوم است که فروخته میشود و هنوز یکی از متون اصلی برای کسانی است که تاریخ فشن میخوانند. جیمز لور یک تارخنگار هنر مجرب، شاعر، نویسندهی داستان کوتاه و آدمی اهل فعالیتهای مختلف از جمله تئاتر بود. اولین اثر منتشرشدهی او کتاب شعرِ رقصهای مرد جوان و دیگر اشعار (جان کَسل، ۱۹۲۰) بود. لور در ۱۹۲۲ به سِمت معاونت کارشناسی بخش «گراوورها، تصویرسازیها و دیزاین» موزهی ویکتوریا و آلبرت لندن منصوب شد. او آدمی پر جذبه و خوشمعاشرت بود و چهرهای شناختهشده در رسانهها. در ۱۹۳۷، به همکاری با اولین برنامهی فشن تلویزیون بی. بی. سی، یعنی «خط سیر پوشاک» دعوت شد. جورج جی هرپ اولین کتاب او را دربارهی فشن در همان سال منتشر کرد، یعنی «سلیقه و فشن: از انقلاب فرانسه تا امروز». لور در ۱۹۳۸، به منصب کارشناس اصلی یا رئیس بخش خود در موزهی ویکتوریا و آلبرت ارتقا پیدا کرد و تا زمان بازنشستگی در ۱۹۵۹ در این مقام باقی ماند. او نویسندهی بسیار پرکاری بود و نامش بر بیش از پنجاه اثر منتشرشده باقی مانده است که ۲۷ عنوان از آنها در ارتباط با فشن، در زمینههای پوشاکِ مردان، زنان، کودکان، یونیفرم و تصویرسازی فشن بوده است. لور توجه خاصی به خودِ لباس نداشت، بلکه اصلِ علاقهمندیاش تاریخگذاری آثار تصویری بهجامانده از طریق تاریخگذاریِ سبکهای فشن بازنماییشده در آنها بود. در کتاب خاطرات دوران کاریاش، اثر موزهای، یا تعلیمات یک شمایلنگار گفته است: «تقصیر خودم بود. ناگهان دیدم که متأسفانه نوشتههایم، بهخصوص سلیقه و فشن که درست قبل از جنگ منتشر شد، من را متخصصی صاحب صلاحیت در امر پوشاک جا انداخته است. درحالیکه هیچوقت به خودِ لباس علاقهای نداشتم. مطالعاتم دربارهی فشن در اصل یک هدف کاملاً کاربردی و فنی داشت. میخواستم با آن آثار، نقاشی را تاریخگذاری کنم.» همین موضوع نشان میدهد که چرا بسیاری از تصاویری که لور برای این کتاب انتخاب کرده نقاشی و تصویرسازی هستند. «تاریخ فشردهی پوشاک و فشن» مشهورترین اثر لور دربارهی فشن است. در ویرایش ششم این کتاب اصلاحاتی جزئی در متن اصلی صورت گرفته و شماری از تصاویر اصلی بهروز شدهاند تا به بهترین وجه از روشهای جدید استفاده شود. در گذشته، بهخصوص تا دههی ۱۹۸۰، مرسوم این بود که از اصطلاح پوشاک در تاریخ فشن و توصیف لباس مردان، زنان، کودکان و لباسهای نمایی موجود در مجموعههای موزهای استفاده شود؛ اما اخیراً از اصطلاح فشن برای توصیف آیتمهای گرایشمحور و نیز از اصطلاح کلی لباس برای دیگر آیتمهای پوشیدنی استفاده میشود.قسمتی از کتاب تاریخ فشردهی پوشاک و فشن:
پوشاک از نگاه کلان تاریخی، دو مسیر متمایز تحول را دنبال کرده که به پیدایش دو گونهی لباس انجامیده است. بارزترین خط تمایز از نگاه مدرن، بین پوشاک مردانه و زنانه است: شلوار و دامن؛ اما بههیچوجه نمیتوان گفت که مردان همیشه شلوار پوشیدهاند و زنان دامن. مردان یونانی و رومی تونیک میپوشیدند که کمابیش همان دامن بوده است. مردان مناطق کوهستانی، مثل اسکاتلندیها و یونانیان امروز، لباس سنتی دارند که درواقع نوعی دامن است. زنان شرق دور و نزدیک شلوار میپوشیدند و هنوز هم میپوشند. پس به نظر نمیرسد تمایز جنسیتی در پوشاک اصولاً تقسیمبندی درستی باشد. میتوان بین لباسهای قالب تن و لباسهای پیچیدنی (یا لباسهای دوختهشده و دوختهنشده) نیز تمایز قائل شد. اغلب لباسهای مدرن در دستهی اول جای میگیرند و مثلاً لباس یونانیان باستان در دستهی دوم. تاریخ انواع متفاوتی از این نظامهای طبقهبندی را نشان داده است و این طبقهبندیها طیفهای میانی هم دارند. شاید بهترین دستهبندی آن باشد که مردمشناسان بین لباس مناطق حاره و مناطق سرد قائل شدهاند. تمدنهای بزرگ باستانی در درههای حاصلخیز فرات، نیل و هند پا گرفتند: همه از مناطق حاره، که حفاظت در برابر سرما نمیتوانست انگیزهی اصلی لباس پوشیدن باشد. برای لباس پوشیدن این قبیل انگیزههای متفاوت مطرح شدهاند؛ از ایدهی عامیانهی کتب مقدس کهن چون عهد عتیق، یعنی لباس پوشیدن، به دلیل شرم و حیا گرفته تا مفاهیم پیچیدهی لباس بهمثابه ابزاری برای نمایش ثروت یا بهعنوان جادوی محافظ. تفاسیر روانشناختی از لباس هم کم نبودهاند. در بررسی حاضر اما، فرض اصلی این است که این پیچیدگیها نادیده گرفته شود و فقط بر مسائل مرتبط با فُرم و مواد تمرکز شود. تمدنهای اولیهی مصر و بینالنهرین بههیچوجه آغاز داستان نیستند. در سالهای اخیر، به یمن کشفیات و مطالعات دربارهی نقاشیهای غاری، اسنادی از تمدنهای بسیار بدویتر به دست آمده است. زمینشناسان ما را از میراث عصر یخ، زمانی که آبوهوای بخش اعظمی از اروپا بسیار سرد بود، آگاه ساختهاند. حتی در آخرین مرحله از فرهنگهای دیرینه سنگی (فرهنگهایی که در آنها ابزار و سلاح با تراشیدن سنگهای سخت مثل چخماق ساخته میشد) زندگی در حاشیهی تودههای عظیم یخ جریان داشت که نواحی وسیعی از قارهی اروپا را پوشانده بود. در چنین شرایطی، اگرچه شاید جزئیاتی در پوشاک تابع ملاحظات اجتماعی و روانشناختی بود، انگیزهی عمدهی پوشانیدن بدن محافظت از سرما بود، چراکه طبیعت به انسانهای هموساپین، مانند دیگر جانداران همعصر آنها، پوششی طبیعی از پشم نداده بود. حیوانات از این نظر خیلی خوششانستر بودند و انسان ابتدایی بهزودی دریافت که میتواند حیوانات را نه فقط برای گوشتشان، بلکه بهمنظور استفاده از پوست پشمیشان شکار کند. به این ترتیب، انسان رفتهرفته به پوشیدن خز حیوانات روی آورد؛ اما برای این کار با دو مشکل روبهرو بود: پوست حیوانات وحشی که انسان به دور شانههای خود میپیچید بسیار دستوپاگیر بود و مانع از حرکت آزاد او میشد و بخشهایی از بدن نیز کماکان برهنه میماند. ازاینرو، انسان تلاش کرد به طریقی به پوست حیوان شکل دهد، با اینکه در ابتدا ابزار مناسبی برای این کار نداشت. مسئلهی دوم این بود که پوست حیوان، وقتی که خشک شود بسیار سخت و نامنعطف میشود. باید روشهایی برای نرم کردن و منعطف کردن پوست پیدا میشد؛ سادهترین این روشها کارِ بسیار پر زحمتِ جویدن پوست است. زنان اینوئیت تا دوران حاضر بخش اعظم وقت خود را صرف جویدن پوست حیواناتی میکردند که شوهرانشان از شکار به منزل میآوردند. روش دیگر عبارت است از مرطوب کردن پی در پیِ پوست و کوبیدن آن با گُرز که اول باید باقیماندهی قطعات گوشت چسبیده به پوست هم جدا میشد. البته هیچکدام از این روشها زیاد کارآمد نبود، چون وقتی پوست خیس شود، کل مراحل کار دوباره باید تکرار شود. پیشرفت بعدی زمانی حاصل شد که کشف شد روغن یا چربی مالیده به پوست مدت طولانیتری آن را نرم نگاه میدارد، یعنی تا زمانیکه روغن خشک شود. گام بعد، کشف دباغی بود و عجیب اینکه روشهای اولیهی دباغی که خیلی ساده بودند، امروز روز هم مورد استفادهاند. پوست تنهی درختانی خاص، بهخصوص بلوط و بید، حاوی تانیک اسید است که با خیساندن پوست درخت در آب از آنها خارج میشود. چنانچه پوست حیوان مدتی طولانی در این محلول غوطهور باشد، ضدآب میشود و همیشه انعطافپذیر میماند. تاریخ فشردهی پوشاک و فشن را منظر محمدی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۳۳۵ صفحهی وزیری با جلد نرم و قیمت ۹۵ هزار تومان چاپ و روانهی کتابفروشیها شده است.
در حال بارگزاری دیدگاه ها...