هر روز مخترع باش!

 در اواخر ۱۹۹۳، جف بزوس شغل پردرآمد خود را در D. E. Shaw ترک و یک کتابفروشی دیجیتال تأسیس کرد؛ پس از آن، به همراه همسرش از نیویورک به سیاتل نقل مکان کرد و برنامه‌ی تجاری‌اش را نیز در طول مسیر نوشت. بزوس در ابتدا می‌خواست نام شرکت تازه‌تأسیسش را کادابرا بگذارد، اما خوشبختانه خیلی زود این ایده را کنار گذاشت و نام آمازون را برگزید. در زمانی که شرکت نوپای آمازون در حال تأسیس و شکل‌گیری بود، افراد زیادی به سرانجام درخشان آن با دیده شک و تردید می‌نگریستند و این درحالی بود که سال به سال، زیان‌های شرکت آمازون بیشتر می‌شد. با وجود همه‌ی زیان‌ها و بدبینی اطرافیان، جف بزوس نگاهی بلندمدت داشت و مصمم به راه خود ادامه می‌داد تا جایی که اکنون این شرکت یکی از باارزش‌ترین شرکت‌های جهان است و مانند هر استارتاپ مطرح دیگری، به رشد روزافزون خود ادامه می‌دهد. بزوس به نسلی از بنیان‌گذاران یاد داده است که همیشه مثل روز اول فکر کنند؛ یعنی هرگز دست از اختراع بر ندارند. با نگاه اول به زندگی این غول بزرگ جهان موفقیت، به‌راحتی فراموش می‌کنیم که آمازون اکنون «فروشگاهی همه‌فن حریف» است آن هم به دلیل شرط‌بندی‌های دیوانه‌وار بزوس که یا مانند AWS با موفقیت روبه‌رو می‌شد یا مانند Fire Phone  شکست می‌خورد. افزون بر این، او به ما آموخت که عقب‌گرد دربرابر نیاز مشتری، ویژگی اصلی کارآفرین بزرگ بودن است؛ زیرا وسواس در کسب درآمد و حفظ اعتماد مشتری، این اطمینان را می‌دهد که شرکت شما ارزش طولانی مدت را فدای نتایج کوتاه مدت نمی‌کند. جف توجه به جزئیات را دوباره تعریف کرد و شما هرگز عبارت «تاریخ تحویل تخمینی» را در آمازون نمی‌شنوید. او از قولِ مشتری صحبت می‌کند و منظور او نیز دقیقاً همین است. یکی از بزرگترین درس‌های که می‌توان از بزوس آموخت این است که سرمایه‌گذاری مجدد مداوم و دستاوردهای افزایشی، شیوه‌نامه‌ای بسیار موفق می‌سازد که در آن چگونگی مدیریت نوآوری نشان داده می‌شود و این همان نیروی محرکی است که در پس تسلط آمازون بر بازار وجود دارد. یک‌بار جف بزوس گفت: «برند شما همان چیزی است که دیگران وقتی در اتاق نیستید درباره‌تان می‌گویند.» شما می‌توانید هویت نام تجاری خود را با ابتکار و خلاقیت بسیار، بیارایید، اما نمی‌توانید نحوه‌ی دریافت آن از سوی مصرف‌کنندگان را کنترل کنید. اما شاید مهم‌ترین و تأثیرگذارترین درسی که می‌توان از این ابرموفق امروز آموخت تمرکز بی‌وقفه‌اش باشد بر نوآوری در راستای هدف، پیش از آنکه گسترش یابد. ممکن است آغاز فعالیت آمازون در سال ۱۹۹۴، از ذهن‌ها پاک شده باشد؛ زیرا این کمپانی در ابتدا فقط کتاب می‌فروخت؛ اما درست ۲۷ سال بعد، آن‌ها نه‌تنها همه‌چیز می‌فروشند، دنیای ما را نیز به‌وسیله‌ی سیستم تجارت الکترونیکی و AWS خود اداره می‌کنند و دلیلش نیز فقط این است: آن‌ها هرگز دست از ابتکار برنداشتند و به‌مرور دامنه‌ی فعالیت خود را گسترش دادند. و اما کتاب، نقطه‌ی شروع آمازون... نکته کلیدی درباره‌ی کتاب این است که خود را در دنیای نویسنده گم کنید. به یک دلیل کاملاً روشن، کتاب‌ها نقش بسیار مهمی در زندگی جف بزوس داشته‌اند. شرکتی که او را میلیاردر کرد، در ابتدا فعالیت خود را به‌عنوان خرده‌فروش کتاب‌های آنلاین آغاز کرد. او همچنین شغل خود را با تغییر روش چاپ و فروش کتاب پیش برد و بسیاری از کتابفروشی‌های کوچک را در این راه از میان برداشت. البته این بنیان‌گذار و مدیرعامل آمازون علاقه‌ای همیشگی به مطالعه دارد و همین علاقه نقشی اساسی در شکل‌گیری شخصیت او در قالب رهبر داشت و برد استون نیز در کتاب «فروشگاه همه‌چیز»، که زندگی‌نامه‌ی بزوس است، توضیح داده است که چگونه کتاب‌ها سبک رهبری و طرز تفکر بزوس را شکل داده‌اند. جالب است بدانید که، طبق این کتاب، فهرستی بلندبالا از کتاب‌هایی وجود دارد که کارمندان آمازون از آن‌ها با عنوان «فهرست مطالعاتی جف» یاد می‌کنند! فهرستی که زندگینامه‌ها، مطالب تجاری و فناوری و حتی رمان‌ها را در بر می‌گیرد و به گفته‌ی استون، بسیاری از مدیران آمازون، راه خود را با مطالعه‌ی این کتاب‌ها هموار کرده‌اند. جف معتقد است که کتاب‌ها می‌توانند ما را از سال‌ها آزمون و خطا و اشتباهات بزرگ نجات دهند. یک کتاب، خود، آزمایش است و به ما این امکان را می‌دهد که در ۱۰۰ یا ۲۰۰ صفحه، تمام افکار و تجربیات نویسنده را کشف کنیم؛ آن هم با هزینه‌ای بسیار کمتر از هزینه تجربه کردن خودمان! اما ۱۰ کتابی که به شکل‌گیری سبک رهبری جف بزوس میلیاردر کمک کردند‌ کدام کتاب‌ها هستند؟

1. The Remains of the Day by Kazuo Ishiguro

رمان «بقایای روز»، اثر کازوئو ایشی گورو، روایتی اول شخص از زبان یک ساقی است، کسی که دوران خدمت خود در ارتش را در دوران جنگ جهانی دوم به یاد می‌آورد. «بقایای روز» رمانی است که تحسین جهانی را به همراه دارد و نویسنده‌اش، که پیش‌تر برنده‌ی نوبل ادبیات شده بود با انتشار این اثر، جایزه‌ی بوکر را نیز از آن خود کرد. این اثر تصویر جذاب کازوئو ایشی گورو را از استیونز، ساقی سرآمد، و دنیای محو و منزوی او در انگلیس پس از جنگ جهانی دوم به تصویر می‌کشد. به گفته‌ی استون این رمان یکی از آثاری است که بزوس به آن بسیار علاقه‌مند است؛ زیرا به گفته‌ی بزوس، او از داستان‌ها بیش از آثار دیگر می‌آموزد.

2. Built to Last: Successful Habits of Visionary Companies by Jim Collins

 در اثر «ساختن برای ماندن: عادت‌های موفق‌آمیز شرکت‌های آرمانی» اثر جیم کالینز، توضیح داده شده است که چگونه شرکت‌های موفق، محیطی مناسب کارمندانی فراهم می‌کنند که مأموریت اصلی را پذیرفته‌اند و زمینه‌ساز رشد آن‌ها می‌شوند. این اثر درباره‌ی رهبران کاریزماتیک نیست؛ درباره‌ی مفاهیم محصول یا محصولات رؤیایی یا بینش بازاری رؤیایی نیست. همچنین فقط درباره‌ی چشم‌اندازی شرکتی نیست. این اثر درباره‌ی چیزی بسیار ماندگارتر، مهم‌تر و چشمگیرتر است. این اثر درباره‌ی شرکت‌های آرمانی است. کالینز و پوراس در یک پروژه تحقیقاتی شش ساله، در دانشگاه استنفورد، هجده شرکت استثنایی و ماندگار را زیر نظر گرفتند و هر شرکت را با یکی از رقبای برتر خود مقایسه کردند و در همه‌ی مدت پژوهش، این سؤال را در ذهن داشتند: «چه چیزی شرکت‌های واقعاً استثنایی را از دیگر شرکت‌ها متمایز می‌کند؟» «ساختن برای ماندن» با صدها مثال کاربردی و در چهارچوبی منسجم از مفاهیم کاربردی، برای مدیران و کارآفرینان در همه‌ی سطوح نوشته شده است و برای تأسیس سازمان‌هایی است که تا قرن بیست‌و‌یکم و بعد از آن پیشرفت خواهند کرد. امروز من به عادت مطالعه‌ی آثار علمی-تخیلی خود ادامه می‌دهم و آن‌ آثار را بسیار ذهن‌ساز می‌دانم؛ زیرا همیشه مرا به فکر فرو می‌برند.

3. creation: life and how to make It by Steve Grand

 استیو گرند، که معمولاً به‌تنهایی کار می‌کرد، حدود ۲۵۰،۰۰۰ خط کد رایانه‌ای برای بازی ®Creatures نوشت، یک بازی رایانه‌ای انقلابی که به بازیکنان امکان می‌داد موجوداتی زنده با مغز، ژن‌ها و سیستم‌های هورمونی خلق کنند، موجوداتی که زندگی می‌کنند، تنفس می‌کنند و تولید مثل می‌کنند؛ آن هم در زمان واقعی و روی یک رایانه‌ی رومیزی معمولی! این بازی بسیار موفق ناگزیر این سؤال را در ذهن بازیکنان ایجاد می‌کند: زندگی مصنوعی چیست؟ و استیو گرند در این کتاب، «آفرینش: زندگی و چگونگی ساختن آن»، فرصتی برای طرفدار فداکار و تماشاچی کنجکاو فراهم می‌کند تا جهان را از منظر یک فیلسوف و مهندس نظاره کند. از ترکیب مغز و بدن فرم‌های زندگی مصنوعی گرفته تا رهنمودهای فلسفی و چهارچوب‌های محاسباتی، که استیو گرند به‌خوبی آن‌ها را بیان کرده است، این اثر جنبه‌های عملی، اجتماعی، اخلاقی و مفاهیم موجود در این هنر را به‌وضوح بیان می‌کند. اما بیش از این، «آفرینش» به خوانندگان امکان دسترسی به بینش‌هایی را می‌دهد که گرند در نوشتن آن به دست آورده است و منظره‌ای از جهان را پیش چشم می‌آورد که به طرز شگفت‌انگیزی ضد کاهش، ضد ماده و (تا حدی) ضد مکانیک است؛ دیدگاهی که ماده، زندگی، ذهن و جامعه به‌سادگی یک عنصر واحد است.‌ گرند پیشنهاد می‌کند که چنین سلسله مراتبی را می‌توان با یک معیار مشابه، در فضای جهانی موازی یعنی فضای مجازی، منعکس کرد.

4. Good to Great: Why Some Companies Make the Leap … and Others Don’t by Jim Collins

کتاب معروف «از خوب به عالی»، اثر جیم کالینز، توضیح می‌دهد که چگونه شرکت‌ها باید با حقایق بی‌رحمانه‌ی تجارت مقابله کنند و بدانند در چه مواردی مهارت دارند و بر اساس آن بر چرخ‌دنده‌ی خود تسلط یابند، که در آن، هر بخش از کسب‌وکار قسمت‌های دیگر را تقویت و تسریع می‌کند. سال‌ها این سؤال در ذهن جیم کالینز نقش بسته بود که آیا شرکت‌هایی وجود دارند که از نیروی جاذبه سرپیچی کنند و شرایط متوسط یا حتی بدتر از آن را به برتری طولانی مدت تبدیل کنند؟ اگر چنین است، خصوصیات متمایز جهانی که باعث می‌شود یک شرکت از خوب به عالی برسد چیست؟ کالینز و تیم تحقیقاتی‌اش با استفاده از معیارهایی دشوار، مجموعه‌ای از شرکت‌های بسیار موفق را که جهشی به نتایج عالی داشتند شناسایی کردند، شرکت‌هایی که دست‌کم پانزده سال بر مدار موفقیت و پیشرفت چرخیده بودند. این تیم تحقیق در مقابل شرکت‌های از خوب به عالی که به‌دقت انتخاب شده بودند شرکت‌های را در مقام مقایسه داشتند که با وجود تلاش‌هایشان، نتوانسته بودند جهش از خوب به عالی داشته باشند. این سؤال پیش آمد: چه چیزی متفاوت است؟ چرا یک مجموعه از شرکت ها واقعاً عملکرد خوبی داشتند و مجموعه‌ی دیگر فقط خوب بودند؟ پس از پنج سال تحقیق بی‌وقفه در روند کار شرکت‌های موفق و ناموفق، کالینز و تیمش به نتایج بسیار مهمی دست یافتند که آن نتایج و دست‌آوردهایشان را در کتاب «از خوب به عالی» گنجانده‌اند. برند تجاری برای یک شرکت مانند شهرت برای یک فرد است. شما با تلاش برای انجام دادن کارهای سخت به شهرت می‌رسید.

5. The Innovator’s Dilemma by Clayton Christensen

 «معضل نوآوران» پس از انتشار، در فهرست یکی از تأثیرگذارترین کتاب‌های رهبری قرار گرفت و از استیو جابز گرفته تا جف بزوس، آن را زیربنای شرکت‌ها و چراغ راه رهبران خواندند، کلاسیک پرفروشی که نویسنده‌اش، کلیتون کریستنسن، استدلال می‌کند شرکت‌ها با پذیرش نوآوری مخرب است که پیشرفت می‌کنند. این متخصص نوآوری نشان می‌دهد که حتی برجسته‌ترین شرکت‌ها هم ممکن است همه‌ی کارها را به‌درستی انجام دهند، اما باز هم رهبری بازار را از دست بدهند. کریستنسن همچنین توضیح می‌دهد که چرا شرکت‌ها موج‌های جدید نوآوری را از دست می‌دهند. او می‌گوید که یک شرکت موفق با همه‌ی دست‌آوردهایش کنار گذاشته خواهد شد مگر اینکه مدیرانش بدانند که چگونه و چه موقع، شیوه‌های سنتی تجارت را کنار بگذارند. «معضل نوآوران» با بیان موفقیت و عدم موفقیت شرکت‌های پیشرو، مجموعه‌ای از قوانین را برای استفاده از پدیده نوآوری مخرب به خواننده ارائه می‌دهد. آنچه کلیتون کریستنسن در این کتاب گفته است، در همه‌ی زمان‌ها به عنوان یکی از با ارزش‌ترین ایده‌های تجاری مورد توجه قرار خواهد گرفت.

6. Sam Walton: Made in America by Sam Walton

 «تفکر ناب: وقت را تلف نکنید و فراوانی و ثروت را در شرکت خود خلق کنید»، اثر جیمز پی. ومک و دنیل تی. جونز، چگونگی استفاده‌ی شرکت‌های بزرگ امریکایی، اروپایی و ژاپنی از اصول «تفکر ناب» و تلاش‌شان برای کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی برای گذر از رکود اقتصادی سال ۱۹۹۱ و رشد در دهه‌های بعد را بررسی کرده است. این اثر تجاری پرفروش، توسعه‌یافته و مرتبط با دو تحلیلگر مشهور مدیریت بین‌المللی، سیستم تجارت قرن بیست‌و‌یکم را توصیف می‌کند و آنچه آموزش می‌دهد جایگزین سیستم تولید انبوه فورد، سیستم کنترل مالی اسلون و سیستم استراتژیک می‌شود. مدلی که نویسندگان این اثر ناب بیان می‌کنند مبتنی بر مدل تویوتاست که ترکیبی از برتری عملیاتی و استراتژی‌های مبتنی بر ارزش است تا از طریق طیف گسترده‌ای از شرایط اقتصادی، رشد پایدار ایجاد کند. «تفکر ناب» به‌وضوح نشان می‌دهد که ایده‌هایی ساده می‌توانند روح تازه‌ای به هر شرکت در هر صنعت و در هر کشوری بدمند. اما آنچه مبرهن است این است که بیشتر مدیران به راهنمایی درباره‌ی چگونگی جهش ناب در شرکت خود نیاز دارند. درنتیجه، قسمت دوم این اثر برنامه‌ی عملیاتی گام‌به‌گامی را ارائه می‌دهد، که براساس مطالعات عمیق بیش از پنجاه شرکت ناب در طیف گسترده‌ای از صنایع سراسر جهان، به انجام رسیده است. «تفکر ناب» برنامه‌ی جدید مدیریتی برای مدیریت یک دقیقه‌ای ارائه نمی‌دهد. در عوض، روشی جدید را برای تفکر، بودن و مهم‌تر از همه، برای مدیریت بلند‌مدت معرفی می‌کند؛ روشی که جهان را تغییر می‌دهد. اگر تعداد آزمون و خطای خود را در سال دو برابر کنید، ابتکار عملتان را دو برابر کرده‌اید.

7. Memos from the Chairman by Alan Greenberg

 «یادداشت‌هایی از رئیس»، اثر آلن گرینبرگ، مجموعه‌ای از یادداشت‌های رئیس بانک سرمایه‌گذاری Bear Stearns است که برای کارمندانش نوشته. گرینبرگ در یادداشت‌های خود، همواره ارزش‌های اصلی بانک، به‌ویژه فروتنی و صرفه‌جویی، را گوشزد می‌کند. آلن سی گرینبرگ، رئیس سابق Stearns Bear  و خَیر مشهور، در سراسر جهان مالی به یادداشت‌های گزنده اما ارزشمند و عالمانه خود شناخته شده است و همه‌ی افراد موفقی که می‌شناسید، از وارن بافت گرفته تا جف بزوس و تام پیترز، یادداشت‌های منحصربه‌فرد گرینبرگ را خوانده‌اند. براساس عقل سلیم تصمیم بگیرید، از ذهنیت گله‌گذاری بپرهیزید، هزینه‌ها را با هوشیاری کنترل کنید، تجارت خود را در بالاترین سطح اخلاق اداره کنید، افراد باهوش مجموعه‌ی خود را آزاد بگذارید، به تماس‌های تلفنی محترمانه پاسخ دهید و متواضع و فروتن باشید محوریت یادداشت‌های آلن گرینبرگ است.

8. The Mythical Man-Month by Frederick P. Brooks, Jr

 کمتر کتابی درباره‌ی مدیریت پروژه‌ی نرم‌افزار به اندازه‌ی «انسان افسانه‌ای» تأثیرگذار و بی‌انتها بوده است. فردریک بروکز با ترکیبی از حقایق مهندسی نرم‌افزار و نظرات قابل تأمل، برای هرکسی که پروژه‌های پیچیده را مدیریت می‌کند، بینشی ارائه می‌دهد. این دانشمند تأثیرگذار کامپیوتر در «انسان افسانه‌ای» این بحث را مطرح می‌کند که گروه‌های کوچک مهندسان در مدیریت پروژه‌های پیچیده نرم‌افزاری از گروه‌های بزرگ‌تر مؤثرتر هستند. زندگی برای گذراندن با افرادی که مدبر نیستند بسیار کوتاه است.

9. The Goal: A Process of Ongoing Improvements by Eliyahu Goldratt

«هدف»، اثر الیاهو ام. گلدرات، اثری نمایشی از علم تولید است که در کسوت رمان نوشته شده. این اثر شرکت‌ها را ترغیب می‌کند تا بزرگ‌ترین محدودیت‌ها را در عملکرد خود شناسایی کنند و سپس خود را به گونه‌ای سازمان دهند که از این محدودیت‌ها بیشترین بهره را ببرند. «هدف» تفکر مدیریتی را در سراسر جهان متحول می‌کند. یکی از عقاید الیاهو گلدرات این است که هدف یک فرد یا یک سازمان نباید به‌صورت مطلق تعریف شود. اگر بخواهیم هدف را تعریف کنیم باید بگوییم که هدف خوب هدفی است که ما را در مسیر پیشرفت مداوم قرار دهد. دستیابی به چنین هدفی چیزی بیش از عبور از موانع را می‌طلبد. در حقیقت به خیلی چیزها نیاز دارد. برای اینکه بتوانیم این پیشرفت‌ها را شناسایی کنیم، باید درک عمیقی از قوانین اساسی محیط خود داشته باشیم.

10. Data-Driven Marketing: The 15 Metrics Everyone in Marketing Should Know by Mark Jeffery

«اصول بازاریابی داده‌محور»، اثر مارک جفری، راهنمای استفاده از داده‌ها برای اندازه‌گیری همه‌چیز است، از رضایت مشتری گرفته تا اثربخشی بازاریابی و کارمندان آمازون باید تمام ادعاها را با داده‌ها پشتیبانی کنند‌ و اگر داده‌ها ضعف داشتند، باید آن‌ها را متذکر شوند در غیر این صورت، همکارانشان این کار را برای آن‌ها انجام می‌دهند! در دوران جدید بودجه‌های محدود در بازاریابی، هیچ سازمانی نمی‌تواند بی‌آنکه بداند چه عواملی در نتیجه کار مؤثر است و چه چیزهایی هدر رفته، به بازاریابی ادامه دهد. بازاریابی داده‌محور کارایی و اثربخشی هزینه‌های بازاریابی را در طیف فعالیت‌های بازاریابی، از مارک تجاری و آگاهی، طرفداران و وفاداری گرفته تا راه‌اندازی محصول جدید و بازاریابی اینترنتی بهبود می‌بخشد. براساس تحقیقات جدید دانشکده مدیریت کلاگ، «اصول بازاریابی داده‌محور»، راهنمایی روشن و قانع‌کننده برای استفاده از یک رویکرد استراتژیک دقیق‌تر و داده‌محور برای دستیابی به عملکرد قابل توجه از بازاریابی شماست. باتوجه به اینکه بیشتر سازمان‌ها برای دستیابی به نتایج بیش از اندازه ریزبین هستند، آن‌هایی که از داده‌ها برای بهینه‌سازی بازاریابی خود به‌درستی استفاده می‌کنند در صدر قرار می‌گیرند. اگر جزئیات کسب‌وکار خود را درک نکنید، شکست خواهید خورد. در بخش فناوری، انتقال مدیریت‌های انگشت‌شماری بوده که به‌خوبی آمازون انجام شده باشد. ما از کسی صحبت می‌کنیم که می‌توان او را موفق‌ترین مدیرعامل در تمام دوران‌ها توصیف کرد؛ کسی که در طول ۲۷ سال، چندین امپراتوری تجاری ساخته و این کار را بر‌اساس یک برنامه‌ی استراتژیک انجام داده است. اما به نظر می‌رسد که جف بزوس برخلاف جدایی دیگر مدیران عامل بنیان‌گذار، برنامه‌ای برای ترک مدیریت آمازون ندارد و در سمت رئیس اجرایی هیئت مدیره، دور از هیاهو، باقی خواهد ماند. جف بزوس با ارزش خالص ۱۰۹ میلیارد دلار به عنوان یکی از ثروتمندترین مردان جهان شناخته می‌شود. البته گاه فراموش می‌کنیم که بزوسِ آمازون‌، خدمات وب آمازون و Blue Origin را نیز راه‌اندازی کرده و Washington Post و Whole Foods را خریده است. در این راه، او با بستن کتابفروشی‌ها و راه‌اندازی انتشارات کتاب‌های الکترونیکی / کیندل، انقلابی در تجارت الکترونیک، تدارکات و صنعت نشر ایجاد کرده است.   منابع: https://www.forbes.com/ https://www.cnbc.com/ https://www.referralcandy.com/ https://www.amazon.com/   تهیه و تنظیم: مهسا درویش