مدرسۀ زیبایی کابل/ چالش‌های پیش روی زنان افغان در جهان این روزها

کتاب مدرسۀ زیبایی کابل، نوشتۀ دبورا رودریگز، به همت انتشارات نگاه به چاپ رسیده است. آن هنگام که انسان غربی در دل جامعه‌ای شرقی سکنا می‌گزیند، جهان شرق در ذهنش چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟ نویسندۀ مدرسۀ زیبایی کابل زنی است آرایشگر که ضمن آرایش و آموزش زنان افغان، از نحوۀ زیست و خوشی‌ و ناخوشی‌های شرقی‌ها سخن می‌گوید. گرچه نویسنده‌ای که از قلب فرهنگی متفاوت پا به افغانستان گذاشته، هرگز نمی‌تواند از درون به فرهنگ میزبان نگاه کند، شرح او از مصائب و سختی‌های جامعۀ افغانستان، دریچه‌ای است از بیرون که می‌تواند ما را با نحوۀ نگرش و جهان‌بینی آن‌ها آشنا سازد.

قسمتی از کتاب مدرسۀ زیبایی کابل:

وقتی من دست‌به‌کار مرحلۀ آخر، که آرایش صورت روشنه باشد، می‌شوم، همه کارهایشان را رها می‌کنند و دور ما جمع می‌شوند. رسم معمول این است که ابتدا صورت عروس را با لایۀ ضخیمی از کرم‌پودر سفیدرنگ کاملاً می‌پوشانند. از این کار خوشم نمی‌آید و به‌خصوص در مورد دوستم روشنه دوست ندارم صورت واقعی او را زیر این نمد سفید نهان کنم. کرم‌پودری سبک و به رنگ طبیعی انتخاب می‌کنم و از نگاه روشنه که در آیینه می‌بینم، می‌فهمم سلیقۀ مرا تأیید می‌کند. بعد بصیره میل سرمه را به گوشۀ داخلی چشم او می‌گذارد و به او می‌گوید چشمش را ببندد و میل را تا گوشۀ دیگر چشمش می‌کشد تا سرمۀ سیاه‌رنگ در لایه‌ی داخلی پلک‌های بالایی و پایینی پخش شود. میل باید بدون آنکه با سطح چشم تماس پیدا کند، اما از خیلی نزدیک آن، راحت و روان سراسر پلک‌ها را طی کند. تا چشم روشنه بسته است، بصیره مژه مصنوعی‌های عظیم و براق را هم سر جایشان می‌چسباند. روشنه چشم‌ها را می‌گشاید و با چنان انرژی‌ای پلک می‌زند که خواهرشوهرش به خنده می‌گوید: «موهای روی زمین را باد نبرد!» نوبت لب‌هاست. با مدادی به رنگ قرمز-قهوه‌ای خط دور لب‌هایش را مشخص می‌کنم و برای روی لب‌ها از ماتیک براقی به رنگ قرمز روشن استفاده می‌کنم. کمی تنظیمات اینجا و آنجا، کمی رژگونه و کار تمام است. چیزی نمی‌گذرد که صدای بوق‌بوق ماشین‌ها و سروصدای شادمانۀ مردان از بیرون به گوش می‌رسد و نگهبان درِ آرایشگاه را می‌کوبد تا ما را از رسیدن ماشین عروس باخبر کند. ما همه با هم روشنه را در میان می‌گیریم و بیرون می‌رویم. خواهران داماد مراقب‌اند بادی که می‌وزد آرایش موهای او را خراب نکند و مادر داماد لبۀ دامن او را تا حدی بالا گرفته که خاکی نشود. بیرون دروازۀ مجموعه، عموزاده‌های داماد با افتخار ماشین عروس را به ما نشان می‌دهند. ماشین با مقدار زیادی پارچه و گل پوشیده شده و به تکه‌ای کیک پر خامه می‌ماند. تزیین این ماشین به این شکل باید تمام روز وقت آنها را گرفته باشد. روشنه و زنان خانوادۀ داماد به درون ماشین می‌چپند و مرا هم همراه خود به داخل می‌کشند. مدرسۀ زیبایی کابل را شهره میرعمادی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۳۶۶ صفحه رقعی با جلد نرم چاپ و با قیمت ۶۰ هزار تومان روانه کتابفروشی‌ها شده است.