رئالیسم جادویی با نگاهی به مردمانی محکوم به تنهایی و محکوم به صد سال تنهایی

کتاب رئالیسم جادویی با زیر عنوان پژوهشی در صد سال تنهاییِ گارسیا مارکز به قلم پرویز صالحی به همت نشر بهمن برنا به چاپ رسیده است. در کتاب حاضر، در یک بخش کوتاه، خصوصیات این ژانر تقریبا جوان ادبی (رئالیسم جادویی) که اوایل قرن بیستم به وجود آمد، با استناد به آثار نویسندگان دیگر و تحلیل انتقادی نویسنده اثر حاضر، مقولات جادویی توضیح داده شده است. قسمت اصلی اثر، تقریبا در خدمت توصیف این خصوصیتها با استناد به صد سال تنهایی گابریل گارسیا مارکز و نشان دادن مصداق‌های هرکدام می‌باشد. به این ترتیب تحلیل انتقادی صد سال تنهایی از دیدگاه رئالیسم جادویی موضوع اصلی متن را به خود اختصاص داده است. گارسیا مارکز در ششم مارس ۱۹۲۸ میلادی در آراکاتاکا، شهر کوچکی در کرانه شمالی کلمبیا، از خانواده‌ای فقیر و ساده، اما با یک دنیا حسرت و آرزو، دنیایی رنگین از رویا و تخیل، پر از قصه‌های دلنشین مادر بزرگ خرافاتی، و پدر بزرگی که به خود مارکز نافش را با تاریخ و واقعیت بریده بودند متولد شد. کتاب‌های مارکز را اکثر منتقدین، کالبد شکافی نظام‌های وحشت و ترور دیکتاتوری‌های بی پرده و بی پرهیز دانسته‌اند که برای آزادی‌های مردم و جایگاه شهروندان خود ارزش و اعتباری قائل نیستند. مارکز سعی می‌کند درد و رنج آدم‌ها را که در زیر چتر سیاه دیکتاتوری، وحشت، پلیس، دستگیری‌های شبانه، دستگیری‌های حتی بی شرمانه و بی پرده در روز، قتل عام‌های بدون محاکمه، یا در محکمه‌های قلابی و ساختگی بیان کرده و افشا کند. نویسنده رئالیسم جادویی با استفاده از تمهیدات و روش‌های مشخص و در عین حال ساده می‌تواند بین واقعیت و مقوله جادویی و نه جادو به معنای متداول آن رابطه و پیوند برقرار کند. یکی از مهمترین این روش‌ها مبالغه، بزرگنمایی و توضیح کامل با همه ریزه‌کاری‌های صحنه‌های مورد نظر است. بزرگ‌نمایی یک عنصر، تا به حدی کشیده می‌شود که به نظر می‌رسد که به حوزه جادو وارد شده است. در صد سال تنهایی در مواردی با این نوع مبالغه و برجسته‌سازی روبرو هستیم که به آن‌ها در جای خود گاه حتی در دو جا اشاره شده است، مثل سفر خون یا زمانی که علی رغم هشدار پیلارترنرا به سرهنگ آئورلیانو بوئندیا که مواظب دهان خود باشد، باز هم یک قوری قهوه مسموم چگونه دست به دست می‌گردد تا به اتاق سرهنگ برسد و احتمالا او را از پای درآورد. رئالیسم جادویی به واژه‌ای عام برای توضیح انواع کارهای ادبی در حوزه رمان حاضر مبدل شده است که با وجود کاربرد فراوان و جا افتادن آن در بحث‌های انتقادی و توصیفی ادبیات، هنوز از نوعی ابهام و عدم صراحت رنج می‌برد. بیشتر کارهای انجام گرفته در این زمینه بر تاریخچه‌ی به وجود آمدن ژانر و عبارت رئالیسم جادویی، آن هم خارج از حیطه مستقیم ادبیات نوشتاری و داستان و علت استفاده از نام این جنبش ادبی، و یا بهتر مفاهیم و مقولات نظری این اسلوب نوشتاری متمرکز شده، تا خصوصیت‌های عملی و کاربردی آن در یک اثر مشخص و معین، فرقی نمی‌کند چه صد سال تنهایی گارسیا مارکز باشد یا هر اثر دیگر. رئالیسم جادویی؛ پژوهشی در اثر صد سال تنهاییِ‌گابرسل گارسیا مارکز در ۲۱۹ صفحه رقعی با جلد نرم چاپ و با قیمت ۳۲ هزار تومان به بازار نشر عرضه شده است.