جستجوی کتاب
عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
ورود به فروشگاه
خیانت زناشویی در فیلم‌های سینمای ایران؛ یک بررسی نشانه‌شناختی-جامعه‌شناختی
کتاب «خیانت زناشویی در فیلم‌های سینمای ایران» با نگاه تحلیلی نسبت به درون‌مایه‌ی خیانت زناشویی در چهار فیلمِ چهارشنبه‌سوری، سعادتآباد، زندگی خصوصی و برف روی کاج‌ها، نوشته‌ی سید وحید نبوی‌زاده نمازی و امیرسعید مولودی، به همت انتشارات روزنه‌کار به چاپ رسیده است.
نویسندگان این کتاب می‌گویند: «درون‌مایه‌ی خیانت زناشویی شاید قدمتی به اندازه‌ی تاریخ زندگی زناشویی و مناسبات بشری داشته باشد؛ اما بروز و ظهور قابل توجه این موضوع در سینمای ایران- به‌ویژه از سال ۸۴ تا به امروز- ما را بر آن داشت تا با ابزار نشانه‌شناسی و جامعه‌شناسی به واکاوی این درون‌مایه بپردازیم. بسیاری از صاحب‌نظران و تماشاگران حرفه‌ای سینما، آغاز بازنمایی موضوع خیانت را در ایران، فیلم شوکران (۱۳۷۹) ساخته‌ی بهروز افخمی می‌دانند؛ با اینکه یک دهه پیش از آن، محسن مخملباف در سال ۱۳۶۹ در فیلم نوبت عاشقی، هر چند غیر مستقیم، به این موضوع پرداخته بود؛ ولی سال ۸۴ با اکران عمومی و موفق فیلم چهارشنبه‌سوری، موضوع خیانت و موقعیت تراژیک و تضادگونه‌ی آن، آرام‌آرام دستمایه‌ی بسیاری از فیلم‌سازان ایرانی قرار گرفت.»
در برخورد با وفور درون‌مایه‌ی خیانت زناشویی در فیلم‌های ایرانیِ ده ساله اخیر، دو نگاه عمده وجود دارد: عده‌ای اعتقاد دارند طرح موضوعات غیراخلاقی و ناهنجار که اکثراً فاقد موضع‌گیری صحیح و بیان استاندارد است، قبح آن را در جامعه می‌شکند و اساساً نقض غرض خواهد بود؛ عده‌ای دیگر که سینما را بازتابی آینه‌وار از واقعیات جامعه در نظر می‌گیرند، معتقدند توجه بیش از حد سینمای ایران به موضوع خیانت زناشویی می‌تواند زنگ خطری باشد از رشد این آفت خانوادگی در جامعه و به‌خصوص طبقه‌ی شهری ایران.
در کتاب پیشِ رو، نویسندگان فارغ از دو نگاه مذکور، سعی داشته‌اند به‌طریقی علمی (نشانه‌شناختی-جامعه‌شناختی) به بازنمایی خیانت زناشویی در سینمای ایران بپردازند. اثر حاضر به دو بخش کلی تقسیم می‌شود: در بخش اول، تعاریف، مفاهیم و نظریه‌های جامعه‌شناختی غالب و مطرح در باب خیانت زناشویی و در بخش دوم، تحلیل نشانه‌شناختی آن مفاهیم و نظریه‌ها در چند فیلم ایرانی ارائه می‌شود. البته همان‌طور که در فصل سوم به تفصیل آمده، فیلم‌های بررسی‌شده در این کتاب، تنها نمونه‌ای از فیلم‌های ایرانی هستند که درون‌مایه‌ی مرکزی‌شان خیانت زناشویی بوده است.
قسمتی از کتابِ خیانت زناشویی در فیلم‌های سینمای ایران:
در فیلم سعادتآباد، عنوان قطعاً اولین مطلبی است که ذهن هر بیننده و تحلیل‌گر را به خود جذب می‌کند. واژه‌ی سعادتآباد در فیلم سعادتآباد قطعاً یک معنا یا دلالت صریح دارد و یک معنا یا دلالت ضمنی. معنای صریح و یا نزدیک‌تر به خودآگاه بیننده (ایرانی/تهرانی) نام محله‌ای وسیع و شناخته‌شده در شمال غرب تهران است که ظاهراً محل سکونت خانواده‌ای است که غالب داستان آنجا می‌گذرد. معنای ضمنی این عنوان -آنچه از کلیت فیلم برداشت می‌شود- در تضاد کامل با معنای لغوی آن (محله یا آباده‌ای که پر از سعادت است یا افراد آنجا سعادتمندند) است و نوعی وارون پنداشت در آن حس می‌شود. نماهایی که در حینِ تیتراژ ابتدایی فیلم شاهدیم مملو است از کنش‌ها، رنگ‌ها و نواهایی که هر یک دلالت بر حالات کلی حاکم بر فیلم دارد. در اولین پلان فیلم، چهره‌ی یاسی را در آینه‌ی داخل اتاق اتومبیلش می‌بینیم، درحالی‌که پوست لب‌های خود را تنش‌وار می‌کَنَد. تِم رنگ میوه‌ها، کیکی که خریده و نماهایی که یاسی در آن‌ها دیده می‌شود نیز اغلب قرمز هستند که همگی تداعی‌کننده‌ی فضای ملتهب درون او و خانواده‌اش است. موسیقی که در اتوموبیلش گوش می‌دهد یکی از تصانیف همایون شجریان است که عبارت هوای گریه دارم در آن برجسته است و با فضای روحی یاسی در تطابق است. این‌ها همگی نشانه‌هایی هستند در جهت شخصیت‌پردازی یاسی. در ادامه‌ی فیلم (پس از تیتراژ) یاسی -که عادت به خوردن قرص زناکس دارد- در مقابل آینه‌ای شکسته یا ترک برداشته در حال آرایش است. قرائن و شواهد حاکی از آن است که یاسی جهت بهبود روابط با همسرش و همچنین انتقال خبری به او در گیر و دار ترتیب دادن جشنی برای سالروز تولد شوهرش است؛ و حال آرایش کردن او در مقابل آینه‌ای که به‌شدت ترک برداشته، به صورت نمادین به معنای این است که وی در تلاش است تا اوضاع آشفته و ترک برداشته‌ی زندگی زناشویی‌شان را تا حد ممکن ترمیم کند و زیبا جلوه دهد؛ اما چهره‌ی مغموم او و مهم‌تر از آن، موسیقی که در پس زمینه در حال پخش است، حکایت از غمی نهفته و نارضایتی‌ای عمیق دارد. خیانت زناشویی در فیلم‌های سینمای ایران در ۱۶۴ صفحه‌ی رقعی با جلد نرم چاپ و با قیمت ۲۵ هزار تومان عرضه شده است.
در حال بارگزاری دیدگاه ها...