خاطرات و خیالات/ جیم کری و رمانِ زندگی‌نامه‌اش

کتاب «خاطرات و خیالات» شامل خاطرات جیم کری، بازیگر محبوب هالیوود، در قالب، رمان به همت نشر مون به چاپ رسیده است. «خاطرات و خیالات» به قلم جیم کری و دانا واچون، زندگی‌نامه نیست، حدیث نفس هم نیست، رمان است، رمانی که براساس خاطره‌ها و حتی اوهام ذهنی کری نوشته شده است. پس خواننده نباید با این توقع به خواندن آن بپردازد که راز و رمزهای زندگی این هنرپیشه‌ی بزرگ سینما را کشف کند. هر چند در لابه‌لای خاطره‌ها و توهم‌های ذهنی او به نکات بسیاری درباره‌ی زندگی خصوصی، کار هنری و حتی خصوصیات هنرپیشه‌ها، کارگردان‌ها و فیلمنامه‌نویس‌های بزرگ سینما پی می‌برد. رمان به زیبایی، ژانرهای مختلف را در هم می‌آمیزد و از مرز بین آن‌ها بی‌باک و نترس عبور می‌کند. رئالیسم یک‌باره جایش را به سوررئالیسم می‌دهد. بعد رنگ و بوی ناتورالیستی به خود می‌گیرد و سرانجام به ژانر علمی-تخیلی ختم می‌شود. عنصرِ همیشه حاضر در سراسر رمان، که بی‌گمان سهم کری در استفاده از آن پررنگ‌تر است، استندآپ کمدی است. توصیف‌های کوتاه و بی‌نظیر از شخصیت‌های آشنا که موجب آشنایی‌زدایی از آن‌ها می‌شود و نیمه‌ی پنهان بسیاری از مشاهیر سینما را به رخ می‌کشد. رمان اغلب قالب داستان دارد و به‌راحتی می‌توان از روی آن فیلم ساخت: فصل‌های کوتاه که به خواندن کتاب در زمان‌های متمایز مجال می‌دهد، چاشنی‌های هیجانی و کمیک، تعلیق‌ها، نقدهای بی‌پرده از هالیوود و ساختار نظام سرمایه‌داری و رؤیای پوچِ زندگی شیرین امریکایی و فرجام شوم هنرپیشه‌ها و هنرمندان، همگی بر سنت داستان‌نویسی استوار است و بیش از هر نویسنده‌ی دیگری، ردپای هارولد رابینز در نوع روایت و تقسیم حوادث فرعی در رمان به چشم می‌خورد. فضای مهمانی‌ها و هزل‌ساز و کارهای هالیوود، رمان «زن تنها» اثر این نویسنده را در ذهن تداعی می‌کند؛ به‌ویژه در فصلی که به ادای دین به مرلین مونرو می‌پردازد. پرداخت تصویر زن شهرآشوب، خواننده را به فضای سینمای دهه‌های ۳۰ و ۴۰ هالیوود می‌برد. گرایش هنرمندان سینما به عرفان شرقی و بودیسم و آیین هندو، یادآور فضاسازی پل تامس آندرسن در فیلم مرشد است. فصلی از کتاب که به ادای دین به چارلی کافمن و آنتونی هاپکینز می‌پردازد نفس‌گیر و بی‌نظیر است. در شخصیت‌پردازی رشک‌برانگیز این دو نفر و نیکلاس کیج، پرتره‌های دو خطی از تام هنکس، اسپیلبرگ و بسیاری دیگر از مشاهیر سینما، گاه با طنزی زیرپوستی و گاه با شیفتگی و احترام-ایجاز بسیاری به چشم می‌خورد. «سفر به سرزمین کرگدن‌ها» یادآور کتاب دوران‌ساز چسلاو میلوش، افسانه‌های مدرنیته است. نویسندگان رمان به زیبایی هرچه تمام‌تر نقش فناوری دیجیتال را در تولید و بازتولید اساطیر در قرن بیست‌و‌یکم به تصویر می‌کشند. فانتزیِ سرنوشت سینما پس از ورود این فناوری و دورنمای افت جایگاه هنرپیشه به سود شبیه‌سازی مجازی، ترسناک و تکان‌دهنده است. نگاه کافمن‌وار توأمان به مائوئیسم و امپریالیسم و یافتن نکات مشترک آن‌ها، رمان را از حد سرگرمی فراتر می‌برد. لحظه‌های کمیک با وجود محدودیت‌های تصویرسازی مکتوب، گاه از حد استندآپ کمدی نیز فراتر می‌رود و به کمدی اکشن ارتقا می‌یابد. فصل‌های پایانی، به‌ ناگاه به قصه‌ای آخرالزمانی و علمی-تخیلی تبدیل می‌شوند که در آن‌ها بیگانه‌هراسی و آینده‌هراسیِ انسان غربی باعث خلق فضایی پر کشش و هیجان‌انگیز می‌شود.

قسمتی از کتاب خاطرات و خیالات:

آن هفته، درحالی‌که روزنامه‌های جنجالی اخبار جدایی جیم و جرجی را چاپ می‌کردند، کری، وینک مینگوس و آل اسپیلمن دوم در پاسیوی پشتی ملک هامینگ‌برد جمع شدند تا درباره‌ی بحران‌های گوناگونی بحث کنند که حالا با آن‌ها روبه‌رو بودند: جدایی علنی از جرجی و شایعه‌ی رابطه‌ای شرم‌آور، توهین شدید به بنگاه والت دیزنی و چیزی که همین تازگی فهمیده بودند- نگرانی روزافزون بعضی از مقامات عالی‌رتبه‌ی پکن. وینک مینگوس قدی دو متری داشت و نود و یک کیلو عضله. ا. از همان ایامی که کلاه سبز نیروی ویژه‌ی ارتش امریکا در دهه‌ی ۱۹۸۰ بود و در سر تا سر آمریکای مرکزی بذر ویرانی می‌افشاند، موهای روغن‌زده‌اش را دم‌اسبی می‌بست. پس از آنکه جرج اچ.دبلیو بوش از سر تلون مزاج مخصوص آمریکایی‌ها- شأن اجتماعی ژنرال مانوئل نوریگا را از عروسک خیمه‌شب‌بازی به موجودی مطرود تغییر داده بود، وینک مینگوس در آمریکای مرکزی به سربازانش فرمان داده بود کشته‌شدگان پانامایی را به صورت عروسک‌های وودو رنگ کنند و اجساد را از هلیکوپتر به حیاط سفارت واتیکات پرت کرده بود تا این ژنرال را زهره‌ترک کند. ولی آسیب روحی حاصل از نبرد، اعصاب او را خرد کرده بود. چشم چپ او بی‌اختیار می‌پرید، باعث می‌شد که بسیاری از هم‌سفره‌های ناهارش به اشتباه احساس کنند که او می‌خواست آن‌ها را در جریان اسرار خاصی قرار دهد و برایش اسم مستعار وینک را به ارمغان آورده بود که کم‌وبیش از آن خوشش آمد؛ او هرگز دوست نداشت اسمی چون ادی داشته باشد. درحالی‌که اراضی هامینگ‌برد را از نظر می‌گذراند گفت: جیم، به خدا، ما با هم رابطه‌ی خیلی خوبی داشتیم... به همه‌ی چیزهایی که با هم ساختیم نگاه کن. خیلی‌ها فکر می‌کنن که تو الان یهو دیوونه شدی. کری فکر کرد: اون‌ها ترسیدن. خاکستر سیگار بر ساعدهایش می‌ریخت. از من. از این کسب‌وکار، از اینکه قدرتشون از دست بره. آل گفت: تو خداها رو عصبانی کردی جیم. فیلیپ موریس. کیک‌های میکی و مینی. دختره‌ی لعنتی. ما خودمون رو حسابی تو دردسر انداختیم. خاطرات و خیالات را فرزام امین صالحی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۲۹۴ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۵۲ هزار تومان چاپ و روانه کتابفروشی‌ها شده است.