بزرگان ادبیات چه می‌گویند؟/ فوئنتس، دیوید ممت و دیگران در پاریس ریویو

خواندن مصاحبه با بزرگانِ جهان ادبیات و شنیدن از تجربه‌ها و رمز و راز کار آن‌ها در نفس خود پدیده لذت‌بخشی است. انتشارات ناهید مجموعه‌ای از ۵ مصاحبه از نشریه معتبر پاریس ریویو با ستارگان جهان ادبیات را به گزینش و ترجمه نیلوفر معتمد به چاپ رسانده که در نوع خود کتاب بسیار ارزشمندی است. در این کتاب مصاحبه‌هایی با کارلوس فوئنتس، دیوید ممت، چینوآ آچبه، امبرتو اکو و کازوئو ایشیگورو  گردآوری شده است. آیا خلق در جهان ادبیات عمل روشنگرانه‌ای است؟ امبرتو اکو می‌گوید: اگر منظور از روشنفکر کسی است که فقط با سرش کار می‌کند و نه با دست‌هایش، در آن صورت کارمند بانک روشنفکر است و میکل آنژ نیست. این روزها با وجود کامپیوتر، دیگر همه روشنفکر هستند. بنابراین فکر نمی‌کنم هیچ ارتباطی با حرفه‌ی فرد یا طبقه‌ی اجتماعی‌اش داشته باشد. به نظر من هرکسی که با استفاده از خلاقیت‌اش دانش نوینی خلق کند، روشنفکر است. کشاورزی که متوجه می‌شود از طریق پیوند جدیدی می‌تواند به گونه‌ی نوینی از سیب دست پیدا کند، در آن لحظه یک فعالیت روشنفکرانه انجام داده. در حالی که استاد فلسفه‌ای که تمام عمرش به تکرار سخنرانی درباره‌ی هایدگر می‌پردازد، روشنفکر محسوب نمی‌شود. خلاقیت نقادانه، یعنی نقد آنچه انجام می‌دهیم یا یافتن راه بهتری برای انجام آن تنها نشانه‌ی عملکرد روشنفکرانه است. پاریس ریویو فصلنامه ادبی معتبر و تاثیرگذاری است که از سال ۱۹۵۳ به زبان انگلیسی در پاریس منتشر و سنگ بنای آن توسط هارولد هومز، پیتر ماتیسن و جورج پلیمپتن گذارده شده است. البته این فصلنامه در سال ۱۹۷۳ از پاریس به نیویورک نقل مکان کرد و امروزه نیز به عنوان یکی از معتبرترین مجلات ادبی به کار خودش ادامه می‌دهد.

در  مصاحبه با کارلوس فوئنتس در کتاب پنج مصاحبه پاریس ریویو می‌خوانیم:

من به اسپانیایی خواب می‌بینم، موقع مهرورزی هم به اسپانیایی حرف می‌زنم،. این قضیه سردرگمی‌های عظیمی ایجاد کرده، اما خُب من فقط به اسپانیایی می‌توانم این کار را انجام دهم. اگر به زبان‌های دیگر به من توهین شود کوچکترین اهمیتی برایم ندارد اما اگر کسی به اسپانیایی به من توهین کند حسابی عصبانی می‌شوم. بگذارید تجربه‌ی عجیبی را که این تابستان داشتم برای‌تان تعریف کنم. می‌خواستم رمان کوتاهی درباره‌ی ماجراهای آمبروس بیرس در مکزیک بنویسم. بیرس در دوران انقلاب، سال ۱۹۱۴ به مکزیک رفت تا به ارتش پانچو ویلا بپیوندد. مشکل اینجا بود که داستان می‌بایست از زبان بیرس نقل می‌شد، باید صدای او شنیده می‌شد و خب می‌دانید ترجمه به اسپانیایی بسیار کار دشواری است. باید کاری می‌کردم که صدای بیرس شنیده شود و از آنجا که فقط از طریق داستان‌هایی که درباره‌ی او وجود داشت به این صدا دسترسی داشتم مجبور شدم رمان کوتاهم را به زبان انگلیسی بنویسم. واقعا تجربه‌ی وحشتناکی بود. هرگاه مشغول نوشتن به زبان انگلیسی می‌شدم ناگهان سر و کله‌ی آقای فاکنر از زیر میز ظاهر می‌شد و می‌گفت: "وای،وای،وای نمی‌تونی این کار رو بکنی"  و آقای ملویل هم پشت در پیدایش می‌شد و می‌گفت: "نمی‌تونی این کار رو بکنی، نمی‌تونی این کار رو بکنی" همه‌ی این ارواح واقعا ظاهر می‌شدند؛ داستان‌نویسی در زبان انگلیسی آنقدر خودش را با قدرت به اثبات رسانده که من در برابرش فلج شده بودم. واقعا دلم برای همکاران آمریکایی‌ام می‌سوزد که مجبورند در حضور این ارواح که از شمعدان‌ها آویزان‌اند و ظرف‌ها را به هم می‌کوبند دست به نوشتن بزنند. در زبان اسپانیایی ما مجبوریم خلاء عظیم میان قرن هفدهم تا قرن بیستم را پر کنیم، در نتیجه نوشتن خیلی هیجان انگیزتر و چالش انگیزتر است. بین ما و سروانتس فقط یک کویر بزرگ وجود دارد، البته در این میان می‌شود به دو نویسنده‌ی قرن نوزدهمی یعنی کلارین و گالدوس هم اشاره کوچکی کرد. پنج مصاحبه‌ پاریس ریویو در ۱۸۰ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۱۵ هزار تومان چاپ و عرضه شده است. برای خرید کتاب پنج مصاحبه پاریس ریویو از فروشگاه کلیک کنید واحد خبرگزاری موسسه گسترش فرهنگ و مطالعات