مسخ

مسخ سرگذشت انسانی است که تا وقتی می‌توانست فردی مثمرثمر برای خانواده باشد و در رفع احتیاجات خانواده کوشش می‌کرد، برای آن عزیز بود و دوست‌داشتنی؛ اما وقتی از کار می‌افتد و دیگر قادر نیست تا مایحتاج خانواده را تامین کند نه‌تنها ‌دوست‌داشتنی نیست، بلکه به‌مرور موجودی بی‌مصرف و حتی مضر و مورد تنفر خانواده می‌شود تا جایی که حتی زنده بودنش برای اعضای خانواده ملال‌انگیز است. ابتدا به حال او دل می‌سوزانند و می‌خواهند درباره گذشته او مراتب حق‌شناسی را به‌جا آورند، اما وقتی ضبط و ربط کردنش از حد می‌گذرد، هرکس می‌خواهد از شرش خلاص شود.
این خانواده سمبل جامعه‌ای است که نسبت به افراد ضعیف و ناتوان بی‌رحم است و آنها را مضر و مخل آسایش و امنیت جامعه می‌داند؛ هرچند که اگر چنین شخصی قدرتی داشته باشد، شاید منشاء کارهای عظیمی باشد. مسخ سرگذشت انسانی است که جامعه او را از خود طرد می‌کند و او به گوشه انزوا و تاریکی خود پناه میýبرد بدون آنکه کاری به دیگران داشته باشد؛ این دیگران هستند که حتی وجود بی‌آزار او را نمی‌توانند تحمل کنند تا جایی که آرزوی مرگ به او روی می‌آورد و خود نیز به مرگ خود خشنود می‌شود.
رمان مسخ ورای فضای تاریک و نگران‌کننده‌ی مردی که به حشره‌ی رقت‌انگیزی تبدیل‌شده، پیام‌های زیادی دارد. این داستانِ نمادین درباره‌ی مرد جوانی است که نان‌آور خانواده است و ناگهان دچار یک بیماری (تبدیل‌شدن به یک حشره) می‌شود؛ عکس‌العمل خانواده‌اش به این ماجرا (اندوه، سرافکندگی، استقامت، ناسازگاری و سپس نفرت) و مرگ نهایی او که حس «آرامش و آسودگی» را برای خانواده‌اش به همراه دارد در داستان توصیف‌شده است. این داستان درباره‌ی فردی است که به بیماری‌ای دچار می‌شود که هیچ کنترلی بر آن ندارد و حتی نمی‌داند چطور ادامه پیدا می‌کند و چه تأثیری بر زندگی او و خانواده‌اش می‌گذارد.